Wat met de auteursrechten op de beelden in jouw communicatie?

Bedrijfscommunicatie die enkel uit tekst bestaat, oogt vrij saai en zet niet aan tot lezen. Foto’s, videoclips en illustraties maken publicaties aantrekkelijker. En je vindt ze in overvloed op het internet. Maar let op, het gebruik van sommige beelden kan beperkt zijn door auteursrechten en/of het recht op afbeelding. Hoe vermijd je dat rechthebbenden van jou een vergoeding eisen voor onrechtmatig gebruik?

Het niche-advocatenkantoor ARTES specialiseert zich in intellectuele eigendom, informatietechnologie, gegevensbescherming en security. In deze domeinen adviseert en begeleidt het kmo’s en ondernemers. De advocaten gaan in dit artikel in op de intellectuele eigendomsrechten, die sommige beelden beschermen. Wat houden auteursrechten precies in en waar moet je als ondernemer op letten?

Wat zijn auteursrechten eigenlijk?

Auteursrechten zijn automatisch van toepassing op creaties, zoals beelden (of een afgebeelde creatie, zoals een gebouw of een kunstwerk), zodra die de ‘originaliteitsdrempel’ halen. Of in de woorden van het Europese Hof van Justitie: zodra “het werk een eigen schepping van de auteur is die de persoonlijkheid van deze laatste weerspiegelt tot uiting komt door de vrije creatieve keuze van die auteur bij de totstandkoming van de creatie". Rechtbanken aanvaarden makkelijk dat een werk origineel is, ongeacht registratie en/of vermelding van het copyright-teken (©). De rechthebbende van het auteursrecht beschikt over het exclusieve recht op reproductie en mededeling aan het publiek van zijn creatie. Met andere woorden: je hebt zijn/haar/hun toestemming nodig om die te gebruiken in jouw communicatie.

Doen auteurs soms ook afstand van auteursrechten?

Auteurs staan in uitzonderlijke gevallen het vrije gebruik toe, doorgaans onder voorwaarde van gebruik in een niet-commerciële context of van de naamsvermelding van de auteur. Bij Creative Commons (www.creativecommons.nl) bieden auteurs bijvoorbeeld hun werken aan met behulp van (gratis) licenties. Ook gelden wettelijke uitzonderingen voor het gebruik voor educatieve doeleinden, de thuiskopie, gebruik voor verslaggeving over actuele gebeurtenissen enz... Als je een creatie zonder toestemming gebruikt, kan de rechthebbende een vergoeding vorderen en zelfs een schadevergoeding aanrekenen. Ga dus steeds na of er auteursrechten van kracht zijn. Indien op het werk personen herkenbaar afgebeeld staan, beschikken deze veelal over een recht op afbeelding, zodat je ook zijn/haar/hun toestemming nodig hebt.

Pas op voor auteursrecht-trollen

Sommige bedrijven verwerven of beheren de auteursrechten van anderen en innen vergoedingen die veel hoger zijn dan de gebruikelijke licentievergoedingen. Veelal gaat het om buitenlandse (vnl. Duitse) advocaten, die bewust op zoek gaan naar inbreuken. Daarna vorderen ze hiervoor een veelvoud van de basis-licentievergoeding. Word je aangeschreven door een dergelijke auteursrecht-trol? Win dan zeker juridisch advies in en bekijk of je de schuld en/of vergoeding kan betwisten. Maar beter is er altijd steeds voor te zorgen dat je de vereiste toestemming(en) verkrijgt voor illustraties in je bedrijfscommunicatie, of gebruik maakt van een gratis licentie.

Wil je meer weten over het rechtmatig gebruik van beelden? Contacteer ARTES: stuur een e-mail naar info@artes.law, bel +32 3 502 59 39 (kantoor Antwerpen) of +32 11 41 57 46 (kantoor Hasselt), of vul onderstaand formulier in.