Wat bij het erven van schulden?

Bij een overlijden komt heel wat kijken, waaronder het regelen van een begrafenis en het verdelen van de nalatenschap onder de erfgenamen. De nalatenschap bestaat uit alle bezittingen en schulden die de overledene achterlaat. Op het positieve saldo betalen de verkrijgers van de erfenis een erfbelasting. Maar wat bij het erven van schulden? Wat met bedrijfsschulden?

Voor het overlijden

Na het overlijden

Erfenis aanvaarden?

Wat met bedrijfsschulden?

Voor het overlijden

Uitvoerder testament aanwijzen

De erflater wijst bij leven het best een uitvoerder (of executeur) voor zijn testament aan. Deze zal de nalatenschap beheren en de erfgenamen vertegenwoordigen. Op die manier voorkomt hij dat er ruzie ontstaat rond de verdeling van zijn erfenis.

Als er geen uitvoerder benoemd is, zullen alle erfgenamen samen moeten beslissen over de verdeling van de erfenis. Dat kan tot conflicten leiden, waardoor de afhandeling van de nalatenschap jaren kan duren.

Taken uitvoerder testament

Zijn taken zijn onder meer:

• het opmaken van een boedelbeschrijving.
• de laatste wil van de erflaten uitvoeren;
• en de schulden voldoen.

Uit het opmaken van een boedelbeschrijving zullen de bezittingen en schulden blijken.

De erflater kan van de wettelijke bevoegdheden afwijken en de uitvoerder meer of juist minder taken en bevoegdheden toekennen.

Wie als uitvoerder testament?

De erflater mag in zijn testament iedereen aanwijzen als uitvoerder testament.

Voorbeeld:

• Een erfgenaam;
• een goede vriend;
• een notaris.

Na het overlijden

Notaris inschakelen

Na een overlijden is het niet nodig om een notaris voor de (hele) erfenisafhandeling in te schakelen. Je kan hem ook alleen inschakelen voor een verklaring van erfrecht of van executele. Die laatste is nodig als de overledene een uitvoerder heeft aangewezen.

Tip

Voor de persoon komt te overlijden, zorgt hij het best voor een actuele adressenlijst van zijn erfgenamen. Wanneer de erfgenamen na een overlijden moeilijk te vinden zijn, kan het wat langer duren vooraleer de notaris de verklaring van erfrecht kan afgeven.

Uitvoerder testament inschakelen

De uitvoerder kan met de verklaring van de notaris daadwerkelijk aan de slag. Dat is het bewijs dat hij bevoegd is te handelen als uitvoerder van de overledene. Een verklaring van erfrecht is niet verplicht. Echter is die verklaring vaak wel nodig. Zonder deze verklaring blijven bankrekeningen meestal geblokkeerd en is het lastig partnerpensioen te krijgen.

Erfenis aanvaarden?

In principe erft een erfgenaam de bezittingen én schulden van de overledene. Wanneer de schulden groter zijn dan de bezittingen van deze persoon, dan zal het de erfgenaam geld kosten om de erfenis te aanvaarden.

Daarom aanvaard je het best enkel de erfenis als een positief saldo uit de boedelbeschrijving blijkt. Een erfgenaam moet bij een zuivere (gewone) aanvaarding de schulden betalen, wanneer deze niet via de erfenis voldaan kunnen worden.

Inmiddels zijn er wel meer mogelijkheden om onder deze schulden uit te komen. Toch is het beneficiair aanvaarden van een erfenis een aanrader bij twijfel over de erfenis. Bovendien kan je een erfenis weigeren. Als je de erfenis weigert, zal je geen taken bij de afhandeling van de erfenis hebben, maar je hebt ook geen recht op eventuele baten.

Tip

Als de overledene een ondernemer was, kies je het best voor beneficiaire aanvaarding. Een ander scenario waarin je voor beneficiaire aanvaarding kan kiezen, is wanneer je erft van iemand die hoge overbedelingschulden had.

Onverwachte schulden

Als erfgenaam ben je deels bestemd tegen onverwachte schulden. Je kan in dat geval soms nog via de rechter onder een volledige aanvaarding van de erfenis uit. Niettemin wordt je niet beschermd tegen alle schulden waar je je niet bewust van was. Zo gelden belastingschulden bijvoorbeeld niet als onverwachte schuld. Of een erfenis waarin alleen een huis zit, waarvan blijkt dat de hypotheek hoger is dan de verkoopopbrengst.

Wat met bedrijfsschulden?

Iemand die overlijdt, kan eigenaar zijn van een onderneming. Dat maakt het afhandelen van de nalatenschap een stuk ingewikkelder. Zo kan je als erfgenaam daarbij bedrijfsschulden erven. Wat gebeurt er dan precies met zijn of haar onderneming in dergelijke situatie?

Erven eenmanszaak

Na het overlijden worden de bezittingen en de schulden van de ondernemer overgedragen op de erfgenamen. Dat komt omdat de bezittingen en schulden van de eenmanszaak de bezittingen en schulden van de ondernemer persoonlijk zijn.

Erven van andere bedrijfsvormen

Enkele andere bedrijfsvormen zijn een maatschap, een vennootschap onder firma of een commanditaire vennootschap. In het contract hiervan bepalen de maten (vennoten van een maatschap) of vennoten wat er gebeurt in geval van het overlijden van een maat of vennoot. Vaak nemen de overgebleven maten of vennoten het deel van de overledene over. De waarde hiervan wordt dan aan zijn erfgenamen uitgekeerd. We noemen dit een verblijvings- of overnemingsbeding.

Meer informatie over de erfregeling bij familiebedrijven? Lees dit artikel.