Erfbelasting voor familiebedrijven

Wanneer je erft, moet je erfbelasting betalen op de waarde van die goederen. De Vlaamse overheid is bevoegd voor de inning van deze successierechten. Dat is niet anders wanneer je een eenmanszaak of vennootschap erft.

Je erft, hoeveel moet je betalen?

Hoeveel erfbelasting je als erfgenaam moet betalen, hangt af van twee factoren:

1. De te betalen erfbelasting wordt berekend op de waarde van de erfenis. Zoals bij de personenbelasting wordt met een systeem van schijven gewerkt. Hoe meer je als erfgenaam erft, hoe sneller je in de hoogste schijven belandt en hoe hoger het bedrag aan erfbelasting zal zijn.
2. De erfbelasting wordt bepaald op basis van de graad van verwantschap met de overledene. Ben je een kind, kleinkind, ouder of partner van de overledene? Dan zal je de laagste erfbelasting betalen. Gaat het om een vererving tussen ooms, tantes, neven en nichten of niet-familieleden, dan kan de belasting al snel oplopen tot meer dan de helft van de waarde van de erfenis.

Je kan, bij de vererving van een familiale eenmanszaak of vennootschap, gebruik maken van een ‘gunstregime’ of een verlaagd tarief in de erfbelasting.

Waarom een gunstregime?

Het gunstregime werd in het leven geroepen, omdat het niet de bedoeling kan zijn dat kinderen die een bedrijf van hun ouders erven, er zoveel erfbelasting op moeten betalen dat ze de zaak niet eens kunnen behouden. Het voordeeltarief is er om de opvolging van familiebedrijven te stimuleren en het voortbestaan ervan te garanderen. Als de bedrijfsleider tijdens zijn leven niet tot schenking is overgegaan, blijven zijn erfgenamen toch over een ‘vangnet’ beschikken. De medewerkers die in de onderneming tewerkgesteld zijn, beschikken bijgevolg ook over een dergelijk vangnet.

Erf je ook aan een verlaagd tarief?

Niet iedereen kan zomaar gebruik maken van dat gunstregime. Om in aanmerking te komen voor dat verlaagde tarief, moet je verwant zijn met de overledene. We verduidelijken twee gevallen.

• Voor erfenissen in de rechte lijn of tussen partners betaalt de erfgenaam 3% belasting op de nettowaarde van het familiebedrijf.
• In de andere gevallen moet de erfgenaam 7% erfbelasting betalen van de nettowaarde van het bedrijf, wat nog steeds veel voordeliger is dan de normale tarieven.

Om te kunnen blijven genieten van het gunstregime moet gedurende een periode van 3 jaar na het overlijden voldaan worden aan onderstaande voorwaarden.

Voorwaarden

Voor familiale ondernemingen of eenmanszaken gelden de voorwaarden hieronder:

• Je moet de eenmanszaak nog 3 jaar na het overlijden verderzetten.
• Je mag het vastgoed van de onderneming, dat je aan het verminderde tarief kreeg, niet hoofdzakelijk als woning gebruiken.

Bij familiale vennootschappen gelden onderstaande regels:

• Je moet de vennootschap tot 3 jaar na het overlijden verderzetten. Voorts moet je elk van die 3 jaren een jaarrekening opmaken en neerleggen.
• Het kapitaal van de familiale vennootschap mag in de 3 jaar na het overlijden niet dalen door uitkeringen of terugbetalingen.
• Er moet sprake zijn van reële economische activiteit.
• De maatschappelijke zetel van de familiale vennootschap moet gedurende 3 jaar na het overlijden binnen de Europese Economische Ruimte (EER) worden behouden.

Na verloop van 3 jaar zal de Vlaamse Belastingdienst nagaan of aan alle voorwaarden wel degelijk voldaan is. Is dat niet het geval, vervalt de vermindering en worden de normale tarieven toegepast.

Wat zijn de normale erftarieven?

Voor erfenissen in rechte lijn of tussen partners gelden volgende tarieven:

Nettowaarde

1. 0.01 tot 50.000 euro
2. 50.000 tot 250.000 euro
3. Meer dan 250.000 euro

Tarief

1. 3%
2. 9%
3. 27%

Bij erfenissen tussen andere familieleden gelden onderstaande tarieven:

Nettowaarde

1. 0.01 tot 35.000 euro
2. 35.000 tot 75.000 euro
3. Meer dan 75.000 euro

Tarief broers & zussen

1. 25%
2. 30%
3. 55%

Tarief ooms, tantes, neven, nichten

1. 25%
2. 45%
3. 55%

De verschillen tussen de normale tarieven en het voordeeltarief zijn aanzienlijk. Meer info

Wat met schenkingsrechten?

Als je als ondernemer je erfgenamen van erfbelasting wil sparen, kan je tijdens je leven je zaak al wegschenken. Er bestaat met name een volledige vrijstelling van schenkbelasting voor het schenken van een familiale onderneming of vennootschap. Dat is misschien het figuurlijke duwtje in de rug dat bedrijfsleiders moet aanzetten tot het nadenken over een eventuele opvolging tijdens hun leven. Meer info

Lees meer:

Wat bij het erven van schulden?