Crypto: gebakken lucht of een niet te missen belegging?

Uit onderzoek blijkt dat negen op de tien Belgen al van cryptomunten - virtuele munten, dus - gehoord hebben maar het aantal bezitters er van is heel wat lager. Beleggen blijft de motivator om cryptomunten aan te houden, niet om betalingsverrichtingen mee te doen.

KMOInsider ging te rade bij Pascal Paepen, professor Bank & Beurs aan de KU Leuven en medeoprichter van Spaarvarkens.be, een community voor traditionele beleggers, om te verduidelijken of beleggen in cryptomunten een verstandige zet is.

Pascal Paepen (PP): “Het is vooral een piramidespel dat vol lucht wordt geblazen en het luchtkasteel wordt steeds groter. Ik wil Redactie: Dirk Haesevoets vooral waarschuwen voor sensationele cryptoverhalen die snelle rijkdom beloven. Ik krijg zelfs vragen van mensen hoe ze 10 procent winst kunnen maken, per maand nog wel. Er zouden minstens een half miljoen Belgen in crypto zitten. Ik vraag me af hoeveel van die mensen kunnen uitleggen hoe crypto precies werkt.”

Zelf zal hij niet in cryptomunten stappen: “Het is zelfs geen belegging. Er zijn geen interesten of dividenden aan verbonden. Intrinsiek is het waardeloos, net als fiatgeld. Er is ook geen economische activiteit, zoals bij een bedrijf waarvan je aandelen kan kopen. Het houdt gevaren in wanneer mensen echt gaan geloven dat ze heel snel hun geld kunnen verveelvoudigen. Wie of wat zit achter een cryptomunt zoals bitcoin? Wie beheert dat digitale netwerk erachter? Kijk, ondernemingen zijn gebouwd op een businessmodel en maken winst. Via de beurs kan je daarin delen, iedereen kan erin participeren. Er zijn wereldwijd 50.000 beursgenoteerde bedrijven. Zelfs met een smartphone kan men aandelen kopen. En dat men via een financiële instelling moet werken? Gelukkig is dat zo. Om te voorkomen dat terrorisme wordt gefinancierd en dat er geen-zwart geld circuleert zijn banken tegenwoordig zo streng. Crypto-believers willen liever dat alles geheim blijft. Overheden en banken hoeven niet alles voor te schrijven wat wij moeten doen met ons geld. Maar veel mensen in crypto hopen dat ze hun anonieme, virtuele kapitaal verborgen kunnen houden. Dat vind ik naïef. Vroeg of laat komen er toch vragen over de herkomst van dat geld.”

KMOInsider: Cryptobelievers schermen toch altijd met het argument van anonimiteit? Zelfs banken brengen nu cryptobeleggingsinstrumenten op de markt… waar veel geld naar toe vloeit.

PP: “De lancering van de bitcoin-ETF - een tracker die bitcoin volgt - was inderdaad een succes. Maar het is toch niet omdat er veel kapitaal naartoe vloeit, dat het niet meer fout kan gaan? Denk even terug aan 2005, toen heel wat financiële instellingen een hoop toxische producten verkochten. Toen kon het ook niet misgaan, dacht iedereen, want alle banken zaten erin. Waarom bieden sommige fondsbeheerders, brokers en andere financiële instellingen nu crypto-munten aan? Simpelweg: ze willen er een commissie aan verdienen. Maar het is niet omdat ze een bitcoin-ETF aanbieden dat ze ook in crypto geloven. Trouwens, die crypto-ETF’s staan buiten de balansen genoteerd van die financiële instellingen. Met andere woorden, ze kopen geen bitcoins en andere cryptomunten voor zichzelf. Ze schuiven het risico door naar de belegger. Als het fout gaat, is hun winst erop gewoon wat lager.”

“Crypto-believers willen liever dat alles geheim blijft.”

KMOInsider: U haalde aan dat wellicht vele crypto-beleggers niet kunnen verwoorden hoe het ganse crypto-systeem werkt. Geldt dat ook niet voor aandelentransacties?

PP: “Als beleggers niet beseffen wat ze kopen, dan zouden ze er niet mogen inzitten. Trouwens, voor je in aandelen kunt stappen, wordt er vandaag de dag een beleggersprofiel opgemaakt. Het voordeel bij kredietinstellingen is juist dat er een tussenpartij is, die je kennis test. Uiteindelijk is de ultieme financiële macht in de wereld gesitueerd in Bazel, bij de Bank of International Settlements. Waarom? Om financiële crisissen te voorkomen. Hun regelgeving is uiterst streng. Bij crypto is het ieder voor zich, zonder dat er een centrale bank of andere regelgever is die beslist over wat er mag gebeuren en wat niet.”

KMOInsider: Is er nog geen addertje onder het gras? Belastingplichtigen moeten beseffen dat de meerwaarde die men uit cryptomunten ontvangt een inkomen is dat zou kunnen worden belast.

PP: “Als het om beroepsinkomsten gaat, is dat inderdaad het geval.In het kader van een normaal beheer van een vermogen gaat het om niet-belastbare inkomsten. Wie écht speculeert in crypto-munten en talloze transacties verricht, kan de meerwaarden als divers inkomsten belast zien: in de personenbelasting wordt dat belast tegen 33%, vermeerderd met de gemeentebelasting. Het gaat eigenlijk om een louter feitelijke zaak die vatbaar is voor interpretatie. De Dienst Voorafgaande Beslissingen van de FOD Financiën, waaraan elke belastingplichtige bij de administratie kan informeren naar haar standpunt over de fiscale gevolgen van een nog niet uitgevoerde verrichting, heeft een lijst van 17 vragen opgesteld voor de belastingplichtige die in cryptomunten belegt.”

KMOInsider: Laten we het tot slot nog hebben over twee andere beleggingstrends die veel aandacht onder beleggers genieten: duurzame beleggingen is de eerste. Blijkbaar zijn nogal wat beleggers ontevreden over de resultaten en staan ze al een tijd aan de verkoperskant van de zogenaamde “dondergroene” artikel-9-beleggingsfondsen. Gaat het tij keren?

PP: “Niet noodzakelijk. Kijk, die donkergroene activiteiten zijn vaak niet altijd duurzaam. Is iets duurzaam als het niet winstgevend is? Blijft dat duren? Blijft de subsidiekraan openstaan, nu de lidstaten van de Europese Unie focussen op enorme defensie- en vergrijzingsinvesteringen? Als Trump wint, gaat hij dan een Green Deal financieren? Ik hou van duurzaam beleggen, maar dan liefst wel in sectoren en activiteiten die op zichzelf winst opleveren. Als je te afhankelijk bent van subsidies en andere maatregelen van de overheid, dan ben je volgens mij te afhankelijk. Oppassen, dus. Pas ook op met beleggingen in start-ups die menen de technologie gevonden te hebben van de toekomst. Velen zullen falen voordat er eentje is dat geld zal verdienen. Tot slot: wat is ‘duurzaam’? Kernenergie was een tijdje geleden niet duurzaam, nu wel. Hetzelfde voor defensie-uitgaven. Het is blijkbaar een rekbaar begrip.”

KMOInsider: De tweede trend is artificiële intelligentie. Bijna elke belegger kent nu wel Nvidia en kijkt met verbazing naar de spectaculaire hausse van het aandeel. Is er hier sprake van een hype of is het een niet te missen lange termijntrend?

PP: ”Artificiële intelligentie zal een even grote impact hebben als het internet. Het belang van artificiële intelligentie kan niet onderschat worden. Maar volgens mij zullen zowat alle bedrijven daarvan profiteren, niet alleen de Nvidia’s van deze wereld. Vandaag beperken de enorme koersstijgingen op de beurs zich tot chipproducenten als Nvidia. Maar ik zou breder beleggen. Heel wat bedrijven en sectoren zullen dankzij artificiële intelligentie efficiënter gaan werken. Het beste moet nog komen.”