Mobiliteit en elektrificatie: welke opties heb je als kmo?

Het vergroenen van bedrijfswagens

“Onder invloed van het mobiliteitsbudget, komt maatwerk in de carpolicy binnen handbereik van de kmo’s.”

Yorick is mobiliteitsconsultant bij XXImo, een organisatie die een eenvoudig antwoord wil bieden op het complexe mobiliteitsvraagstuk via de Milo-app en het XXImo-platform.

“Wanneer je alle kosten bijeentelt, is mijn EV goedkoper dan een kleine middenklasser op brandstof. Zelfs als particulier en zonder fiscale incentive.”

De vreemde eend in onze bijt is de zaakvoerder apotheek Broeckx. Dirk is een door technologie en innovatie gedreven ondernemer en een early adopter van elektrisch rijden.

“De EV vormt voor mij een deel van de oplossing van het mobiliteitsvraagstuk, maar ook van het energievraagstuk.”

Jochen is voorzitter en perscontact van EV Belgium, de representatieve federatie die zich bezighoudt met de ontwikkeling van de markt voor zero-emissiemobiliteit in België.

“Volgens mij onderschatten de traditionele producenten de structurele stijging van de vraag naar EV’s die er zit aan te komen.”

Als oprichter en ceo van dienstenbedrijf Stroohm, hielp Bart al een honderdtal bedrijven bij hun transitie naar elektrische mobiliteit en het opstellen van een langetermijn-carpolicy.

“Wie minder dan 14.000 km per jaar aflegt, is goedkoper af met een deelwagen. Dat geldt dus ook voor bedrijfswagens.”

Steve is de managing director GreenMobility nv, dat een 100% elektrisch free-float autodeelplatform beheert in verschillende Europese steden.

“Elektrificatie en het mobiliteitsbudget gaan hand in hand. Bedrijven richten zich meer en meer op duurzame, flexibele mobiliteit.”

Koen is oprichter en ceo van Olympus Mobility. Met dit mobiliteitsplatform beheren werkgevers het mobiliteitsbudget van hun werknemers via één handige app.

“Ruimte is het kostbaarste goed is in een stadsomgeving. Inzetten op stappen, fietsen en kwaliteitsvol openbaar vervoer blijft de meest efficiënte manier om de mobiliteit van bewoners en bezoekers te organiseren.”

Met Vincent aan het hoofd helpt Traject bedrijven, overheden, maar ook organisaties en projectontwikkelaars bij het uitdenken en uitwerken van hun mobiliteitsstrategie.

Onze panelleden schuiven aan rond de tafel van de in vintage-stijl ingerichte Mercury Board Room in het Antwerpse Yust Hotel. Zij zullen de spreekwoordelijke degens kruisen over het thema van de elektrificatie. Een verslag.

Hoort de EV thuis in de stad?

In België rijden er ongeveer zes miljoen auto’s en daarvan werden er eind 2022 honderdduizend elektrisch aangedreven. Dat aantal zou in de loop van dit jaar verdubbelen. Veel steden voeren LEZ’s (lage-emissiezones) in en verbannen vervuilende voertuigen uit hun centra. Daardoor rijzen er vragen rond de juiste plaats van de elektrische wagen – ook wel EV of electric vehicle genoemd - in onze steden.

Moderator Edith Vervliet gooit de knuppel in het hoenderhok met een citaat uit een interview met autofuturist Jeroen Vertongen: “De auto hoort thuis aan de stadsrand. Wandelaars en fietsers moeten op de eerste plaats komen in steden, dan deelmobiliteit en openbaar vervoer en daarna pas wagens.”

Jochen schudt het hoofd. “Vanuit een puur mobiliteitsoogpunt lijkt het logisch om in stadsomgevingen prioriteit te geven aan de zogenaamde zachte mobiliteit. Wij zien de EV evenwel niet alleen als een mobiliteitsoplossing, maar ook als een energieoplossing. De stad van de toekomst is een stad vol hernieuwbare energie. De elektriciteit die de vele zonnepanelen overdag opwekken, kan je opslaan in de EV-batterijen om ze later op de dag te gebruiken om te koken, te wassen, te verlichten enz.”

“Een stad is een omgeving waar mensen optimaal moeten kunnen werken, wonen, winkelen en ontspannen,” repliceert Vincent. “Wagens zijn vooral buiten de stad efficiënte vervoermiddelen, die vandaag goed zijn voor zowat 70% van het woon-werkvervoer. Het klopt dat je met EV-batterijen een deel van de energiepuzzel kan leggen, maar volgens mij kan je de energiebevoorrading net zo goed verwezenlijken met auto’s aan de rand van de stad. Vergeet niet dat ruimte het kostbaarste goed is in een stadsomgeving. In die zin zijn stappen, fietsen of het openbaar vervoer gebruiken de efficiëntste manieren om je er te verplaatsen.”

Is elektrische mobiliteit enkel haalbaar voor de elite?

“Alles begint met het reduceren van wagens in de stadkernen,” aldus Bart. De opkomst van deelwagens is in die zin logisch in stedelijke omgevingen. We moeten echt afstappen van het idee dat iedere burger ‘recht heeft’ op 2 parkeerplaatsen op straat voor de deur. Wie een wagen wil in de stad dient te kiezen voor een EV. Alleen hoor ik nu stemmen opgaan dat elektrisch rijden enkel voor de happy few is weggelegd. Dat klopt niet, we maken momenteel een transitie door met als einddoel minder auto’s. Dit staat los van de simultane elektrificatie. De elektrische auto mag daar niet de zondebok van worden. Het kan nooit de bedoeling zijn dat alleen wie zich een EV kan veroorloven nog toegang verkrijgt tot de stad. Tegen die achtergrond is het duidelijk dat het beleid meer moet investeren in – elektrisch – openbaar vervoer.”

Kan elektrificatie openbare ruimte terugwinnen?

Bedrijven die hun voertuigenvloot elektrificeren, worden beloond met fiscale voordelen. Zal het toekomstmodel van de stad ook aan hun behoeften tegemoetkomen? Jochen ziet vandaag verschillende parallelle transities tegen verschillende snelheden plaatsvinden: de mobiliteitstransitie en de energietransitie. “Alleen verloopt het politieke besluitvormingsproces veel langzamer dan de technologische evolutie. Dat heeft te maken met de vele stakeholders met hun specifieke belangen. Ik maakte persoonlijk mee hoe de plaatsing van een enkele laadpaal leidde tot petities en burenruzies. De elektrificatie zet druk op de beschikbare ruimte, en voorlopig formuleren we geen antwoorden op die uitdaging.”

Alvast één manier om het totale aantal voertuigen te verminderen is autodelen. Uit onafhankelijk onderzoek blijkt dat 1 deelwagen momenteel 5 tot 8 voertuigen kan vervangen. “Wanneer de huidige transitie zich doorzet, komt er op die manier opnieuw veel ruimte vrij,” zo stelt Steve. “Bij GreenMobility werken we uitsluitend met elektrische deelwagens, dus voor ons is de laadinfrastructuur belangrijk. Het uitbouwen ervan zal inderdaad in overleg moeten gebeuren, om conflicten te vermijden. We onderscheiden ons ook door het free-floatsysteem, waarbij je de wagen op willekeurige plaatsen binnen een bepaalde zone kunt achterlaten.”

Hoe zit het met de EV-levertermijnen?

Een pijnpunt in het elektrificatieverhaal zijn de lange wachttijden voor EV’s. Vorig jaar vormden levertermijnen tot 2 jaar geen uitzondering. Volgens Bart blijven die ondertussen beperkt tot een klein jaar. “De Aziatische merken leveren duidelijk inspanningen op dit gebied. Hun aanbod groeit stelselmatig aan op de Europese markt en dat drukt de termijnen bij de andere merken. EV’s zijn het slachtoffer van hun succes, net zoals de smartphone dat op zeker moment was. Wie 1 keer elektrisch rijdt, wil niets anders meer. Volgens mij onderschatten de traditionele producenten de structurele stijging van de vraag die er zit aan te komen.”

Ook bij de private bestuurders staat een sterke stijging in de sterren geschreven. Vanaf 2035 verbiedt Europa voertuigen op fossiele brandstof. “De overheid stimuleert bedrijven om over te schakelen op een elektrisch wagenpark. Kijk maar naar de recente wijziging in fiscale voordelen. Jammer genoeg kunnen particulieren hier geen beroep op doen”, stelt Koen.

“Men kijkt nog steeds te veel naar de bruto catalogusprijs,” stelt Dirk. “Wanneer je alle kosten bijeentelt, is mijn ogenschijnlijk dure EV plots goedkoper dan een kleine middenklasser op brandstof. Ook als particulier en zonder fiscale incentive.” Vincent vult aan dat Traject het vandaag eerder heeft over TCM (Total Cost of Mobility ) dan over TCO (Total Cost of Ownership). Steve: “Onderzoek toont aan dat wie minder dan 14.000 km per jaar aflegt, goedkoper af is met een deelwagen. Dat geldt dus ook voor bedrijfswagens. We merken bij werknemers overigens een toenemende belangstelling voor multimodaliteit en deelmobiliteit.”

Is range anxiety nog steeds de olifant in de kamer?

Het panel is het roerend eens dat de actieradius’ van EV’s niet langer een issue vormt. Sterker nog, er dreigt een overaanbod aan publieke snellaadinfrastructuur langs de Vlaamse wegen. Belangrijke kanttekening: dat betreft laadplaatsen voor personenwagens. Terwijl de eerste elektrische trucks vandaag hun opwachting maken.

Er bestaan wel nog bekommernissen over de beschikbaarheid van grondstoffen voor de productie van batterijen. Onterecht, meent Jochen: “Op voorwaarde dat Europa de boot niet mist en de technologie batterijen op basis van andere (minder zeldzame) metalen mogelijk maakt.”

Moderator: Edith Vervliet
Auteur: Jan Jacobs