Stadsdistributie: nieuwe manieren om steden duurzaam te bevoorraden

Zelfrijdende auto’s, fietstrailers, bundelen van leveringen ... door het succes van de online verkoop denken we hard na over slimme manieren om de bestellingen snel ter plaatse te krijgen. Hoe kunnen we onze stadsdistributie slim en duurzaam aanpakken?

Cargofietsen en fietstrailers

Autonome voertuigen in de stad

Onderzoek van VIL

Het bundelen van leveringen

Cargofietsen en fietstrailers

Een eerste vorm van slimme stadsdistributie zijn cargofietsen en fietstrailers.

Mooie voorbeelden van stadsdistributie vinden we bij Bycyckel, De Kringwinkel Antwerpen en Ecomat/Circomat die steun krijgen van Slim naar Antwerpen om professionele cargofietsen en fietstrailers in te zetten voor stadsdistributie.

Bycyckel vzw is een mobiliteitsorganisatie wiens focus ligt op duurzame en innovatieve mobiliteitsoplossingen waarbij de inzet van fietsen steeds centraler staat. Initieel kocht Bycyckel vzw de cargofietsen en -trailers aan, maakte ze rijklaar en zette vervolgens het reservatiesysteem op. De Kringwinkel en Ecomat/Circomat deden een financiële bijdrage binnen dit project waarbij ze eigenaar werden van de cargofietsen en -trailers.

Ook voor burgers?

Deze vorm van stadsdistributie is niet alleen interessant voor handelaars, winkeliers en bedrijven, ook burgers kunnen gebruik maken van deze nieuwe transportmiddelen. De Kringloopwinkel Antwerpen stelt ze ter beschikking in hun winkel in de Blikfabriek in Hoboken voor bezoekers en buurtbewoners. Je kan ze ter plaatsen of online ontlenen.

Cargofietsen en fietstrailers kan je ook bij Ecomat/Circomat ontlenen.

Lees meer: Antwerpen zet in op duurzame stedelijke distributie met cargofietsen en fietstrailers.

Autonome voertuigen in de stad

Een tweede vorm van slimme stadsdistributie zijn autonome voertuigen in de stad.

In 2018 onderzocht VIL het potentieel van zelfrijdende voertuigen in de stad. Het doel van hun onderzoek was om te achterhalen of dergelijke voertuigen konden ingezet worden voor een efficiëntere pakjesbeleving in de stad.

Hoewel ze destijds besloten dat het nog niet voor meteen was, zagen ze mogelijkheden voor de toekomst. Naast de verdere ontwikkeling van de technologie was het vooral noodzakelijk om voldoende volumes te creëren en een goede coördinatie op poten te zetten om zulke projecten te doen slagen.

In hun onderzoek stonden enkele voordelen van deze wagens:

In het kader van stadsdistributie hebben autonome voertuigen enkele onbetwistbare voordelen. Zo zijn ze stil, duurzaam, veilig en compacter dan traditionele bestelwagens. Omdat geen chauffeur meer nodig is, wordt de beschikbaarheid van de voertuigen ook hoger.

Bovendien kunnen ze, door aan die voertuigen een flexibele routeplanning te koppelen, efficiënte aan- en afleveringen garanderen. Dat zal als resultaat hebben dat er minder verkeer en een betere leefbaarheid in de stad is.

Daarbij kunnen autonome voertuigen binnen een context van verstedelijking in combinatie met de groeiende vraag naar flexibele leveringen, een interessante opportuniteit vormen om het verkeer in het stadscentrum te ontlasten.

Onderzoek van VIL

VIL betrok in haar onderzoek de stad Mechelen en zeven bedrijven, namelijk: ACP, Bpost, Bringme, DHL Parcel Belux, Rhenus, SML en Port of Antwerp. De nodige IT-architectuur werd uitgetekend door het Duitse Fraunhofer-instituut, die het project ondersteunde. Het focusdomein bestond uit zelfrijdende wagens van minder dan 3,5 ton die geschikt zijn om in de stad standaarddozen en rolcontainers te vervoeren.

De eerste proef

Voor zijn eerste proef gebruikte VIL een zelfrijdende wagen van de Franse constructeur Easymile. Dat is een voertuig dat al in verscheidende Europese steden voor autonoom personenvervoer werd ingezet. De eerste proef vond plaats in de Bruul, een populaire winkelstraat in hartje Mechelen. Het autonome voertuig mocht onder politietoezicht een vooraf uitgestippeld traject afleggen aan een snelheid van maximaal 10 km/uur. Tijdens dat traject werden er pakjes afgeleverd op tussenstops bij lokale handelaars.

MicroHubs in de stadskern

In de stadskern kunnen meerdere micromagazijnen, de zogenaamde MicroHubs, dienstdoen als bereikbare connectoren voor verschillende lokale distributievormen. Daarvan is een gekend voorbeeld de lokale fietskoeriers. Dergelijke Hubs zijn 24/7 bereikbaar via een veilige toegang. Deze vorm kan dus zonder enige zorgen.

Samenwerking tussen logistieke dienstverleners

Een samenwerking tussen logistieke dienstverleners is een noodzaak. Stefan Bottu:

Aangezien Vlaanderen geen grote wereldsteden heeft, zullen er maar weinig cases zijn waarbij logistieke bedrijven zo’n concept alleen kunnen uitrollen. Dat kan alleen als samenwerkingsmodellen verder worden ontwikkeld en verfijnd.

Lees meer: Is er ruimte voor autonome voertuigen binnen stadslogistiek?

Het bundelen van leveringen

Een derde vorm van slimme stadsdistributie is het bundelen van leveringen.

Twee maanden geleden verscheen een artikel over een nieuw scriptie-onderzoek aan de UCLL (UC Leuven-Limburg). Dat onderzoek toont aan dat het bundelen van leveringen aan consumenten iedere week duizenden kilometers vrachtwagenverkeer kan besparen.

Ben Martens ging in zijn scriptie na wat de voordelen waren die gebundelde leveringen met zich meebrengen, met name op het vlak van lagere emissies en uitgespaarde logistieke vrachtwagenkilometers. Hij draaide daarvoor mee bij stadsdistributeur CityDepot, dé pionier in duurzame logistiek. Martens’ opvallendste conclusie:

Door leveringen te bundelen in plaats van afzonderlijk af te leveren, bespaart CityDepot in de steden Hasselt, Antwerpen, Brussel en Gent zelfs in een korte tijdspanne van 16 dagen maar liefst 7.459 kilometer aan vrachtwagenritten.

Patrick Yperman, docent Logistiek Management, UCLL vult aan:

Op basis van bovenstaand kilometerverschil komen we uit op een besparing van gemiddeld 166,35 kg CO2 per dag. Op jaarbasis beperken we de uitstoot dus met 43,25 TON CO2. Dit staat gelijk met de hoeveelheid CO2 die 2.162 bomen een jaar lang opnemen.

Lees meer: Nieuw onderzoek: bundelen van leveringen bespaart duizenden kilometers vrachtwagenverkeer per week doorheen de stad.

Lees ook:

De deeleconomie in de praktijk (een vierde vorm van slimme stadsdistributie)

Online verkoop en the last mile