Organisatie interne logistiek ontwricht door het zweepslageffect. Hoe kan je je hiertegen beschermen?

De grote impact van de coronacrisis is al enkele maanden duidelijk voelbaar, ook in de logistieke keten. Schommelingen in vraag en aanbod veroorzaken een sterk zweepslageffect met grote gevolgen voor de interne logistiek. B-CLOSE ging te rade bij professor Robert Boute die zijn licht hierop wierp.

Wat is het zweepslageffect?

B-CLOSE laat professor Boute, die doceert aan de KU Leuven en de Vlerick Business School, eerst uitleggen wat het zweepslageffect eigenlijk is:

Een zweepslageffect doet zich voor wanneer een kleine schommeling in de marktvraag sterk wordt uitvergroot naarmate je stijgt in de distributieketen. Als bij de eindgebruiker de vraag licht wordt aangepast, is er dikwijls sprake van een overreactie bij de verschillende schakels in de logistieke keten, wat dan bij de grondstofproducten een grote impact kan hebben en de hele distributieketen kan ontwrichten.

Concreet voorbeeld: toiletpapier hamsteren

Iedereen herinnert zich nog de beelden van winkelkarren volgeladen met toiletpapier en de lege winkelrekken. De vraag naar toiletpapier steeg plots en de magazijniers en orderpickers van webwinkels hadden plots hun handen meer dan vol. Maar het verbruik van toiletpapier steeg niet mee. Mensen hadden nu gewoon een grotere voorraad thuis en stopten met kopen. De vraag nam dus plots terug af. Winkels moeten dan anticiperen op die afname om overstock te vermijden maar ook de productiecapaciteit moet in het oog worden gehouden en mag niet té sterk afnemen om tekorten te voorkomen. Het is een moeilijke evenwichtsoefening, dat beseft B-CLOSE ook.

Organisatie interne logistiek: oorzaak en impact van het zweepslageffect

Niet enkel schommelingen in vraag en aanbod zorgden voor een onevenwicht. Er waren nog enkele factoren die een rol speelden:

• Globalisatie: Voorraden worden vaker in het buitenland aangekocht, wat zorgt voor een langere levertermijn en langere reactietijd.
• De lockdown zorgde voor een sluiting van verschillende winkels. Bestellingen werden daardoor geannuleerd en het zweepslageffect werd nog versterkt.

45%. Dat is de capaciteit waarop de Europese distributieketen gemiddeld draaide bij het begin van de heropstart (eind mei). 3 maanden later is dit gestegen tot 94%. Toch zijn er per sector nog grote verschillen merkbaar:

• De bouwsector werd het zwaarst getroffen en draait op slechts 64% capaciteit.
• De voedingssector daarentegen draait op maar liefst 113%.

Tips ter bescherming tegen het zweepslageffect

B-CLOSE staat volledig achter de tips die professor Boute geeft om het zweepslageffect in de interne logistiek te vermijden:

• Ga voor complementaire leveranciers. Combineer offshore leveranciers (=goedkoper maar langere levertermijn) met lokale leveranciers (= duurder maar kan korter op de bal spelen). Zo heb je ook een plan B bij een eventuele nieuwe lockdown.
• Ga niet overreageren. Beperkt niet direct drastisch je voorraden om cash vrij te maken, want zo verlies je op langere termijn nog meer cash door een versterkt zweepslageffect.
• Communiceer open en eerlijk met de verschillende schakels in de distributieketen. Deel real-time info zodat iedereen snel kan inspelen op wijzigende omstandigheden.

Kan je nog extra advies gebruiken van heftruckspecialist B-CLOSE? Neem dan contact op via onderstaand formulier!

Meer lezen:

• Kurt Boudt over interne logistiek: “De juiste partner herken je aan het luisterend oor”