Topondernemer Jan Vander Stichele: 5 trends die het Belgische ondernemerschap vormgeven

Op de Dag van de Ondernemer, een jaarlijks evenement dat sinds 2016 in het teken staat van de viering van Belgisch ondernemerschap en de uitdagingen waarmee ondernemers worden geconfronteerd, deelt Jan Vander Stichele, co-voorzitter van de Pulse Foundation en gerespecteerde ondernemer, zijn visie op de toekomst van het Belgische ondernemerslandschap. Met meer dan een miljoen zelfstandigen in België—waarvan 60% actief is in Vlaanderen, bijna 10% in Brussel, en de rest in Wallonië—is het duidelijk dat ondernemerschap in de lift zit. Vander Stichele, met een rijke ervaring als voorzitter van Lotus Bakeries, Fost Plus, en Flanders’FOOD, en als voormalig voorzitter van Fevia, benoemt vijf cruciale trends die de toekomst van ondernemerschap in ons land zullen bepalen.

5 trends die het Belgische ondernemerslandschap kleuren

• Minder subsidies, meer sales

"Ondernemers willen minder tijd verspillen aan het schrijven van uitgebreide subsidiedossiers en zich liever richten op het aantrekken van klanten," zegt Vander Stichele. Daarnaast is er een noodzaak om uitgaven te rationaliseren. Publieke aanbestedingen bieden hiervoor een krachtig alternatief: ze vergroten de overlevings- en groeikansen van bedrijven tot wel twee keer meer dan subsidies. Bovendien optimaliseren ze de overheidsuitgaven en creëren ze een echte samenwerking tussen de publieke en private sector.

• Ruimte voor een tweede kans

"Ondernemerschap mag niet stoppen na één mislukking," zegt Vander Stichele. Met 45% van de Belgen die niet durven ondernemen uit angst voor faillissement, is het cruciaal om het narratief te veranderen. Initiatieven zoals het Revival-programma van de Pulse Foundation helpen ondernemers, maar ook anderen zoals studenten, om te herstarten na een mislukking. Dit is niet alleen goed voor de ondernemers zelf, maar ook voor het bredere economische ecosysteem dat groeit door veerkracht en doorzettingsvermogen. Bovendien zullen ondernemers die aarzelen makkelijker de stap durven te zetten naar het echte ondernemerschap.

• Ondernemers en impact zijn geen tegenpolen meer

De scheidingslijn tussen winstgericht ondernemen en maatschappelijk verantwoord ondernemen vervaagt.

"Steeds meer ondernemers erkennen de waarde van maatschappelijke impact en willen dit integraal opnemen in hun bedrijfsmodel," zegt Vander Stichele. Duurzame initiatieven kunnen succesvol zijn, zonder de kern van grote uitdagingen, zoals klimaat en sociale rechtvaardigheid, uit het oog te verliezen.

• Te weinig R&D vertaalt zich naar winstgevende en impactvolle maatschappelijke bedrijven

"België investeert jaarlijks 5 miljard euro in R&D, waarvan 20% naar universiteiten gaat, maar minder dan 1% van die investeringen leidt tot bedrijven," zegt Vander Stichele. Hoewel er ongelooflijke innovaties ontstaan die ons leven kunnen veranderen, missen we kansen om deze om te zetten in winstgevende en impactvolle ondernemingen. Om dit te verbeteren, moeten we meer ondernemersvaardigheden ontwikkelen bij ingenieurs, ze koppelen aan businessprofielen en voorwaarden creëren die duurzaam genoeg zijn voor oprichters om het risico te nemen.

• Grootste economische hefboom: toegang voor vrouwen verhogen zou een sprong van 7% in het BBP betekenen

Vander Stichele ziet een enorme economische kans in het vergroten van toegang tot het ondernemerslandschap voor vrouwen."Het verhogen van vrouwenparticipatie in ondernemerschap zou leiden tot een potentiële groei van het BBP met maar liefst 7%."

Dit vereist structurele veranderingen en steunmechanismen om deze groei te faciliteren.

Pulse Foundation, een organisatie die zich inzet voor inclusief ondernemerschap, viert zijn 12-jarig bestaan met de aanstelling van Jan Vander Stichele als nieuwe co-voorzitter met vernieuwde focus op Vlaanderen. De stichting ondersteunt ondernemers uit diverse achtergronden en gelooft dat ondernemerschap niet alleen bijdraagt aan individueel succes, maar ook maatschappelijke uitdagingen kan aanpakken. Vander Stichele, die al ervaring heeft opgedaan als voorzitter bij Lotus Bakeries, zal de strategische richting van de stichting bepalen en de bekendheid en steun voor de programma's vergroten. Hij benadrukt:

“Ondernemerschap is een dynamische kracht—het inspireert persoonlijke groei, bevordert veerkracht, en leidt uiteindelijk tot collectieve vooruitgang."

______

1 ​ Bron: https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/kmos-en-zelfstandigen-cijfers/zelfstandigen-belgie

2 Bron: https://innovation-procurement.org/facts-figures/

3 ​ Bron: https://twoisacrowd.prezly.com/45-van-de-belgen-laat-zich-ervan-weerhouden-om-een-eigen-bedrijf-te-starten-uit-angst-voor-een-mogelijk-faillissement

4 Bron: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=File:Fig2_Gross_domestic_expenditure_on_R%26D,_2012_and_2022_(%25,_relative_to_GDP)V1.png

5 Bron: OECD/European Commission (2023), The Missing Entrepreneurs 2023: Policies for Inclusive Entrepreneurship and Self-Employment, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/230efc78-en.