Veilig en gezond naar de werkvloer: wat moet en mag je (niet) doen als werkgever?

Welke preventiemaatregelen moet je nemen?

Valérie Vervliet (adviseur Welzijn op het werk, kabinet Minister Muylle) legt uit dat het nemen van passende preventiemaatregelen wettelijk verplicht is. Wat zijn dan die passende maatregelen? Daarvoor kan je je baseren op de generieke gids en nog een aantal sectorale aanvullingen die werden opgesteld door verschillende experten.

Je moet niet alle maatregelen toepassen, enkel diegene die passend zijn voor jouw omgeving en activiteit, verduidelijkt Vervliet. Alternatieven die eenzelfde bescherming bieden, zijn ook mogelijk. Overleg met je Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk wat er het best past bij jouw onderneming.

Mag ik de temperatuur opmeten of een coronatest verplichten?

Miet Vanhegen (doctoraatsonderzoeker KU Leuven, Instituut voor Arbeidsrecht) vindt het meten van koorts niet de beste oplossing. Ook Marc Van Ranst (prof. dr. virologie, KU Leuven) deelt die mening. Koorts is bij COVID-19 niet altijd aanwezig en het is ook omzeilbaar met koortswerende middelen. Het geeft een vals gevoel van veiligheid.

Wettelijk gezien, kan je een test niet verplichten. Aanmanen om naar de huisarts te gaan, kan wel, aldus Vanhegen. Van Ranst vult aan: “Wat werkgevers wél kunnen doen, is een cultuur in het bedrijf scheppen waarbij men wanneer men ziek is gewoon kan thuisblijven. Dat is hier in Vlaanderen vooral een soort van heldendaad om ziek te zijn en tóch te komen werken.” Thuis uitzieken of van thuis uit werken, vindt hij een slimmer idee dan iedereen testen.

Hoe omgaan met angst en werkweigering?

Lode Godderis (prof. dr. aan het centrum voor omgeving en gezondheid van de KU Leuven en directeur onderzoek bij IDEWE) zegt dat de angst om besmet te worden op het werk een belangrijke hinderpaal zal zijn bij de heropstart. Als leidinggevende en collega heb je een belangrijke taak om die angst bespreekbaar te maken en te accepteren. Daarna ga je samen afspraken maken, wat kan je nú realiseren? Zo wordt die angst overwonnen én zullen de afgesproken maatregelen beter worden nageleefd.

Werknemers die uit angst voor besmetting niet komen werken maar geen risicopatiënt zijn, zijn onwettig afwezig en dit kan gesanctioneerd worden. Een werkgever is verplicht om in te staan voor het psychisch welzijn van de werknemer dus leg zo’n bezorgdheden niet naast je neer en communiceer duidelijk de genomen maatregelen. Zo valt die drempel weg om terug te gaan werken, vertelt Vanhegen.

Wat als het fout loopt?

Van zodra er duidelijke communicatie is, kan je werknemers ook aanspreken op eventuele fouten en kunnen tuchtsancties volgen. "Werknemers hebben de verplichting om hun eigen veiligheid en die van collega’s veilig te stellen en instructies van de werkgever op te volgen.”, aldus Vanhegen. Als je mensen die het niet respecteren erop aanspreekt, zullen de anderen zich niet in gevaar voelen, vult Vervliet nog aan.

Wat de werkgever betreft, geeft zij nog aan dat de inspectiedienst Toezicht Welzijn op het Werk een sensibiliserende rol én een sanctionerende rol heeft. Ga je als werkgever in de fout? Dan kan je een waarschuwing of zelfs een sluiting verwachten.

In quarantaine? Werk van thuis indien mogelijk

Vanhegen legt uit dat iemand die in quarantaine moet maar eigenlijk wel arbeidsgeschikt is, een quarantaineattest kan krijgen. Telewerk moet dan als eerste bekeken worden. Is dit niet mogelijk dan kan de arbeidsovereenkomst geschorst worden en kan die werknemer terugvallen op een tijdelijke werkloosheidsuitkering.

Godderis zegt hierover nog: “Werk is voor mij echt een instrument tegen die mentale gezondheidscrisis die we misschien kunnen verwachten. Dus laat ons volop inzetten op veilig en gezond werk en thuiswerk is daar een bijzonder krachtig instrument voor.”

Leidinggeven in coronatijden

Van Ranst zegt dat je op het werk alomtegenwoordig moet zijn en heel hard moet werken. Zo heb je direct je team mee en krijg je enorm veel steun. Mensen gaan vrijwillig inspringen waar ze dit normaal niet doen en leren zo enorm veel bij.

“Wat we nu zeggen, is wat we weten.”, zegt Godderis. We zullen blijven optimaliseren. Hij raadt aan om te kijken naar wat je uit de crisis hebt geleerd en wat er heeft gewerkt. “Laat ons van daaruit vertrekken en niet zozeer zo snel mogelijk ‘back to business as usual’ maar misschien kijken naar ‘back to new business’.”

Het online debat kan je integraal herbekijken. Lees ook zeker de FAQ rond werken in coronatijden.

Wil je meer weten over het creëren van een veilige werkvloer? Neem dan contact op via onderstaand formulier!

Meer lezen:

• Werken in tijden van corona: hoe gaat het eraan toe bij de Belgische bedrijven?
• Hoe terug opstarten met je bedrijf na de coronacrisis? Tips & tricks
• Online debat rond ‘Thuiswerk met kinderen’: hoe pakken we deze situatie als werkgever best aan?