Mijn werknemer loog over zijn diploma, wat nu?

Het is menselijk om dingen verbloemen zoals het behalen van een diploma, het zoeken naar een nieuwe uitdaging en het vloeiend spreken van talen, omdat we ons beste beentje willen voorzetten bij een sollicitatiegesprek. Maar hoever mag je daarin gaan? Wanneer wordt feiten opsmukken liegen? Wat zijn hiervoor mogelijke sancties?

Wat zegt de wet?

De wet stelt dat een sollicitant niet het recht heeft te liegen op vragen die verband houden met de functie. Iedere leugen wordt als bedrog en dwaling beschouwd waardoor de overeenkomst kan worden nietig verklaard door de rechter. Het gaat hierbij om vragen zoals:

• Hoeveel ervaring heb je?
• Heb je X diploma?
• Welke talenkennis heb je?
• enz.

Let op, wanneer de werkgever vragen stelt die geen verband houden met de functie, zal de arbeidsovereenkomst niet nietig kunnen worden verklaard als de sollicitant iets verzwijgt of ergens over liegt. De sollicitant kan zich in sommige gevallen op ‘liegrecht’ beroepen. Het gaat hierbij om vragen zoals:

• Heb je een kinderwens?
• Heb je een chronische ziekte?
• Wat is je relatiestatus?
• Wat is je seksuele geaardheid?
• Wat is je politieke voorkeur?

Het ‘liegrecht’ moet per geval worden beoordeeld en afgewogen tegenover de ‘spreekplicht’. Bijgevolg is een ontslag niet altijd geoorloofd.

Wat is een leugen?

Een leugen is een onware mededeling met het doel om te misleiden (Van Dale). Concreet betreft dat het bewust geven van foutieve of misleidende informatie tijdens een sollicitatie of het bewust achterhouden van informatie. Denk hierbij aan een vervalst diploma of een chauffeur die een rijverbod verzwijgt.

Dat soort bedrog kan leiden tot de nietigheid van de overeenkomst, waarbij ontslag om dringende reden een mogelijke sanctie is. Zelfs al wordt het pas ontdekt na vele jaren.

Onbehaald diploma en andere veelgebruikte leugens

• ‘Ik ben afgestudeerd als X’ (feit: diploma niet behaald)
• ‘Ik zocht een nieuwe uitdaging’ (feit: ontslagen bij vorige werkgever)
• ‘Ik had een bedrijfswagen’ (feit: enkel een kilometervergoeding)
• ‘Ik verdiende bij mijn vorige werkgever meer’ (feit: loon lag lager)
• ‘Ik woon hier in de buurt’ (feit: je woont ver weg van de plaats)

Bewijslast ligt bij de werkgever

De werkgever moet aantonen dat de arbeidsovereenkomst nooit tot stand zou zijn gekomen als de feiten op het moment van de sollicitatie bekend waren. Hij moet daarenboven aantonen dat het op dat moment niet mogelijk was om te achterhalen dat de sollicitant loog. De stukken waarin valse informatie werd opgenomen kunnen dienen als bewijzen.

Het bilan

Als een sollicitant foutieve of misleidende informatie heeft gegeven zoals het behalen van een diploma, dan mag je hem ontslaan om dringende reden. Als de informatie niets te maken heeft met de functie, maar wel met zijn persoon, dan geldt die regelgeving niet.

Lees ook:

Mag een werknemer worden ontslagen via videoconferentie?

Wat als ik een ontslagbrief naar een onjuist adres heb verstuurd?