De controlearts komt langs: kan ik mijn zieke werknemer verplichten om thuis te blijven?

Stel, je medewerker is al lange tijd afwezig wegens ziekte. Allicht wil je als werkgever een objectieve stand van zaken om in te schatten hoelang hij nog afwezig zal zijn. Wanneer mag je de controlearts sturen? Welke regels moet je volgen?

Verplichtingen zieke werknemer

Wanneer kan je een medische controle laten uitvoeren?

Wat doet een controlearts?

Wat als de medewerker zijn woning mag verlaten?

Wat zijn de plichten van de medewerker bij een controlebezoek?

Welke mogelijke sancties zijn er voor werknemers?

Verplichtingen zieke werknemer

Een werknemer heeft enkele verplichtingen in geval van ziekte.

1. De werkgever onmiddellijk verwittigen
2. De werkgever een medisch attest overhandigen
3. Zich onderwerpen aan de eventuele controle uitgevoerd door een controlearts
   

Wanneer kan je een medische controle laten uitvoeren?

Je hebt als werkgever het recht om op eender welke wijze te controleren of jouw medewerker werkelijk arbeidsongeschikt is. Vaak wordt hiervoor een controlearts gestuurd. Wanneer dat gebeurt, mag een medewerker niet weigeren om hem te ontvangen. Eveneens mag hij niet weigeren om zich door hem te laten onderzoeken.

Wanneer geldt deze mogelijkheid?

De mogelijkheid om te controleren of een medewerker werkelijk ziek is, geldt van zodra hij jou laat weten dat hij ziek is. Dat is zelfs voor hij jou een eventueel medisch attest heeft toegestuurd. Bovendien blijft deze mogelijkheid gelden gedurende de gehele periode waarin je medewerker arbeidsongeschikt is. Ook na de periode die door het gewaarborgd loon gedekt is. Zijn hier beperkingen? Wat zijn de toegelaten uursloten?

Wanneer mag de controlearts langsgaan?

Hoewel de controle zich niet tot de werkuren van een normale werkdag beperkt, moet je wel redelijk zijn in de uren waarin je de controlearts stuurt. De controle kan op alle dagen plaatsvinden, tevens op zon- en feestdagen. Er kunnen tijdens eenzelfde periode van arbeidsongeschiktheid meerdere controles plaatsvinden. De controlearts gaat het best langs tussen 7 en 21 uur. Het is niet toegelaten om te vroeg of te laat langs te gaan.

Welke controlearts stuur je langs?

Je hebt als werkgever de vrijheid om zelf een controlearts aan te stellen. Echter moet de geneesheer die de controle uitvoert aan enkele voorwaarden voldoen, namelijk:

1. hij moet gerechtigd zijn om de geneeskunde de beoefenen,
2. hij moet vijf jaar ervaring als huisarts of een vergelijkbare praktijk hebben,
3. hij moet bij iedere opdracht een onafhankelijkheidsverklaring tekenen,
4. hij mag niet de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van het bedrijf zelf zijn.

Wat doet een controlearts?

Een controlearts gaat na of de arbeidsongeschiktheid, vermoedelijke duur daarvan en, in voorkomend geval, de overige medische gegevens die weerslag hebben op de betaling van het gewaarborgd loon overeenkomen. Denk aan een arbeidsongeval enzovoort.

Wat mag de controlearts niet doen?

We vertelden eerder al dat de controlearts niet op onredelijke tijdstippen mag langsgaan.

Verder zijn volgende zaken verboden:

• Hij mag na het uitvoeren van de controle de arbeidsongeschikte medewerker niet uitnodigen om zich opnieuw bij de dokter aan te bieden op een latere datum,
• hij mag de arbeidsongeschikte medewerker niet vragen om zich opnieuw aan te bieden bij een verlenging van de arbeidsongeschiktheid,
• hij mag de medewerker niet bevelen om het werk te hervatten (alleen de werkgever kan dit doen).

Wat als de medewerker zijn woning mag verlaten?

Als je medewerker zijn woning mag verlaten, is er géén getuigschrift waarin staat dat hij zich niet buitenhuis mag verplaatsen. De controlearts kan in dit geval kiezen om:

• je werknemer uit te nodigen op een door hem bepaalde plaats, dag en uur, of
• een (al dan niet) aangekondigd bezoek te brengen bij je werknemer thuis.

De controlearts moet bewijs kunnen leveren wanneer hij een uitnodiging heeft verstuurd of bezorgd aan je medewerker. In feite is een individuele uitnodiging niet noodzakelijk: collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) en arbeidsreglementen kunnen namelijk vermelden dat de werknemer zich spontaan bij een bepaalde arts moet aanbieden.

Je medewerker kan niet verplicht worden thuis te blijven indien hij zijn woning mag verlaten. In de praktijk zal de controlearts in dergelijk geval een geschreven uitnodiging achterlaten in de brievenbus wanneer de werknemer niet thuis was op het moment van het controlebezoek. Hij moet zich vervolgens zelf aanbieden op het kabinet van de controlearts. De verplaatsingskosten zijn ten laste van jou als werkgever.

Wat als de medewerker de woning niet mag verlaten?

Mag je medewerker volgens het geneeskundig getuigschrift zijn woning niet verlaten, dan is de controlearts verplicht om een bezoek te brengen aan zijn verblijfplaats. Hij moet ook beschikbaar blijven op die verblijfplaats, of op een andere plaats die hij tijdig moet bekendmaken aan jou als werkgever.

Als je werknemer zijn woonst niet mag verlaten, moet hij ook op zon- en feestdagen thuisblijven en in staat zijn om de controlearts binnen te laten tussen 6 en 21 uur.

Wat zijn de plichten van de medewerker bij een controlebezoek?

• De werknemer moet alle mogelijke pogingen ondernemen om een controlebezoek vlot te laten verlopen.
• Alleenstaanden die in bed moeten blijven en vrezen dat zij de bel niet zullen horen, moeten bijvoorbeeld een bericht aan de huisdeur aanbrengen.
• Niemand mag opzettelijk de deur gesloten houden.
• Niemand mag weigeren de waakhond terug te roepen wanneer de controlearts dat vraagt.

Welke mogelijke sancties zijn er voor werknemers?

Als de controlearts je medewerker arbeidsgeschikt verklaart en hij weigert om het werk te hervatten, dan kan hij in kwestie het recht op gewaarborgd loon verliezen vanaf de eerste datum van de uitnodiging op het dokterskabinet, of vanaf de dag van het eerste huisbezoek van de controlearts. Dit geldt niet voor de periode zonder betwisting.

Onttrekt je werknemer zich bewust aan de controle, dan mag je als werkgever weigeren om het gewaarborgd loon uit te betalen. Hoewel het geen dringende reden tot ontslag is, kan de houding van je werknemer tegenover de controle in bepaalde gevallen wel beschouwd worden als een dringende reden. Denk aan een onaangekondigde vakantie.