Belgen willen vier jaar later op pensioen (dan in 2004)

De Belg verwacht op 65 jaar op pensioen te gaan, al zouden we liever al op 60 jaar op pensioen gaan. In 2004 was dit nog 56 jaar. Belgen hebben de laatste 20 jaar geleidelijk hun verwachtingen bijgesteld qua pensioenleeftijd. Zowel de ideale pensioenleeftijd als de verwachte pensioenleeftijd zijn gestegen, als we dit vergelijken met 20 jaar geleden. Sinds 2020 en Covid was er een lichte dip op te merken, maar die lijkt voorbij. Wie tevreden is met de job, heeft een langere loopbaan voor ogen. Dit weten we uit het werknemersonderzoek van HR-specialist SD Worx, sinds 2003. In België werden opnieuw meer dan 1000 Belgen bevraagd.

Bart Pollentier, Directeur van het Kenniscentrum van SD Worx: “We zien de leeftijd opschuiven. Op twintig jaar tijd hebben we onze ideale en de verwachte pensioenleeftijd naar boven bijgesteld. We verwachten vijf jaar langer te werken, dan wat we ideaal vinden. Dat verschil tussen ideale leeftijd en verwachte pensioenleeftijd bestaat al veel langer. De verwachte leeftijd komt vandaag wel overeen met de wettelijke pensioenleeftijd, al zal die gradueel stijgen. Vanaf 2030 ligt de officiële pensioenleeftijd in België op 67 jaar. De uitdagingen zijn groot, waaronder de verhoging van de werkgelegenheidsgraad, onder meer van de 55-66-jarigen (waar slechts de helft van actief is), gezien de kosten van de vergrijzing.”

Volgens een nieuw rapport van de Studiecommissie voor de Vergrijzing is de werkgelegenheidsgraad in de categorie van 55-66 maar 54,6%. Volgens de ramingen moet deze tegen 2050 met bijna 15% stijgen (tot 69,2%).

De effectieve pensioenleeftijd lag in België in 2022 op 61 jaar bij mannen en vrouwen volgens OESO1. Enkel in Frankrijk en Luxemburg ligt de effectieve pensioenleeftijd lager, wat Europa betreft. De activiteitsgraad bij de 60-64-jarigen ligt op 42% in 20232. De gemiddelde levensverwachting bij geboorte steeg tussen 2003 en 2023 met vier jaar, nl. van 78,3 jaar in 2003 naar 82,3 jaar in 2023.3 In 2022 bedraagt de levensverwachting voor een 65-jarige Belg 87 voor vrouwen en 84 jaar voor mannen.4

Gewenste pensioenleeftijd

De gewenste pensioenleeftijd van de Belgen ligt in 2024 op 60 jaar. Deze ideale leeftijd verschilt met de verwachte pensioenleeftijd: Belgen verwachten om op 65 jaar op pensioen te gaan. Deze kloof of gap blijft constant. De officiële pensioenleeftijd voor wie na 2030 op pensioen gaat, ligt op 67.

Anno 2024 verschilt de verwachte pensioenleeftijd weinig naar leeftijd (65), maar hoe jonger, hoe lager de gewenste pensioenleeftijd. “Hoe ouder, hoe hoger de gewenste pensioenleeftijd: ofwel stellen we met ouder worden onze verwachtingen bij, ofwel blikken we in de praktijk niet verder vooruit dan 20 jaar. Dit verschil in horizon zien we ook terugkomen in de duurtijd van de ideale loopbaan”, stelt Bart Pollentier van SD Worx.

De ideale loopbaan is duurzaam

Verder valt op: wie tevreden is met de job, wil langer werken: zij duiden als ideale loopbaan gemiddeld 30 jaar aan i.p.v. 25 jaar voor wie vandaag minder/niet tevreden is met de job. Gemiddeld ligt de ideale loopbaan van de Belg op 29 jaar, met 2,5 keer werkgeverwissel en 3 jobwissels.

De beroepsloopbaan bedroeg in België volgens de meest recente beschikbare cijfers in 2020 gemiddeld 31 jaar.5

Bart Pollentier van SD Worx analyseert: “Wie tevreden is, wil langer werken. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgevers én werknemers om oplossingen uit te werken, die ertoe leiden dat werk ook boven 55 jaar zinvol is. Samen werk zo definiëren dat het mensen motiveert, loopbanen in beweging brengt, ondernemingen en hun medewerkers laat groeien en bloeien, ook op latere leeftijd, zodat we kunnen spreken van duurzame loopbanen. Met de juiste omkadering kunnen we samen zo ook de nodige boost in onze productiviteit organiseren.”

1 Effective age of labour market exit | OECD

2 Statistieken | Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (belgie.be)

3 Sterftetafels en levensverwachting | Statbel (fgov.be)

4 Life expectancy | OECD

5 Statistieken | Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (belgie.be)