Zorgt de pandemie voor de opkomst van freelancers?

Inmiddels weten we wel dat de populariteit van flexibiliteit en de work-from-anywhere benadering alleen maar toeneemt onder werknemers. De gedwongen overstap naar werken op afstand is voor veel werknemers een openbaring geweest en de flexibiliteit van het thuiskantoor waarderen we meer dan ooit. Dit heeft ons laten inzien dat we waarschijnlijk niet volledig terug zullen keren naar kantoor zoals in 2019 en de jaren daarvoor. We spreken steeds vaker over hybride werken. Deze nieuwe vorm van werken vraagt, na de pandemie, om flexibilteit van bedrijven en hun HR-afdelingen. Het aantrekken en behouden van personeel moet namelijk anders worden ingericht.

Het oude vertrouwen versus de nieuwe flexibiliteit
Niet iedereen is voorstander van hybride werken. Nieuwe ontwikkelingen brengen meestal verbeteringen met zich mee, maar toch zie je ook vaak dat er weerstand is. Sommige mensen vinden het lastig als er (drastische) veranderingen gemaakt worden. Dit kunnen kleine veranderingen zijn – zoals de nieuwste versie van Outlook of een update op je smartphone – maar ook grote, zoals de overgang van kantoor naar thuiswerken. Een terugkeer naar kantoor zorgt opnieuw voor verandering. Waar wellicht vele al gewend zijn geraakt aan de thuiswerksituatie, voelt de terugkeer naar kantoor voor sommigen ook als terug naar het ‘oude vertrouwde’. Wat betekent dat we weer gesprekken hebben bij het koffiezetapparaat en kunnen brainstormen met verschillende teams op de werkvloer. Voorstanders van de terugkeer naar kantoor, hebben het dan ook vooral over de samenwerking en creativiteit die verloren gaat bij het werken van thuis.

Daartegenover staat een grote groep die niet van plan is om ooit volledig terug te keren naar kantoor. Uit onderzoek­ van Alight* blijkt dat 94 procent na de pandemie de optie wil hebben om op afstand te werken. Het is misschien niet altijd ideaal om vanuit de slaapkamer, keuken of woonkamer te werken, maar mensen genieten wel van deze flexibiliteit. Ze hoeven niet meer elke dag in de file te staan, spenderen meer tijd met het gezin en hebben flexibelere werktijden. Kan een werkgever deze flexibiliteit na de pandemie niet meer bieden? Dan kan het zijn dat werknemers kiezen voor een uitweg, als zelfstandige of freelancer gaan werken of van werkgever veranderen bijvoorbeeld

De freelance revolutie

Dit zien we ook terug in ons onderzoek* waaruit blijkt dat een op de vijf mensen ernaar streeft om in 2025 eigen baas te zijn. We staan hiermee aan de vooravond van een nieuwe revolutie op de werkvloer (met name voor kantoorbanen) – en het is zo gek nog niet. Ondanks dat freelancers de gebruikelijke voordelen van werknemers met een arbeidsovereenkomst mislopen (zoals doorbetaling bij ziekte en jaarlijkse vakantie), zijn er volgens freelancers talloze voordelen verbonden aan het zelfstandig ondernemerschap. Ze kunnen namelijk flexibeler met hun werk omgaan, zoals het bepalen van hun arbeidsvoorwaarden, werktijden, projecten en locatie. Daartegenover zien we dat flexijobs sinds kort meer worden beperkt door het verdwijnen van nulurencontracten en uitzendwerk dat maximaal drie jaar mag duren. Dit allemaal om de maatschappelijke gevolgen van de flexibilisering op de arbeidsmarkt te beperken.

Talent aantrekken op een andere manier

De pandemie heeft de opvattingen over werk drastisch veranderd. Hierdoor moeten bedrijven de manier waarop ze talent aantrekken en de voordelen die ze bieden aan nieuw personeel herzien. Flexibel werken is meer dan een nice-to-have, maar een noodzaak om medewerkers aan te trekken en te behouden. Bovendien kwamen we er door de pandemie achter dat het niet uitmaakt of iemand in de buurt van het kantoor woont of niet. Thuiswerken is inmiddels de normaalste zaak van de wereld en hierdoor kunnen bedrijven de vaardigheidskloof overbruggen. ‘Het niet kunnen vinden van het juiste personeel’ is hierdoor geen excuus meer.

Werknemers hebben duidelijk gemaakt wat hun visie is als het gaat om hun werkplek na de pandemie. Het wordt tijd dat werkgevers hier iets mee gaan doen. Als bedrijven niet besluiten over te stappen op een permanent flexibel model, dan kan het zijn dat we rekening moeten houden met een verschuiving van vaste medewerkers naar freelancers. Het is daarom van belang dat HR-afdelingen goed stilstaan bij de keuzes die ze maken als het gaat om ‘hybride werken’ in de toekomst, na de pandemie. Anders zouden we in 2021 en 2022 wel eens de opkomst van de freelancers kunnen meemaken.

*Het onderzoek is uitgevoerd door Alight onder ruim 1.500 respondenten, HR specialisten en bedrijfsleiders, wereldwijd.

Door: Danny Temming, Sales Director Northern Europe bij Alight