Het AXA Mind Health Report 2023 is uit

Voor de derde maal publiceert verzekeraar AXA in samenwerking met Ipsos haar Mind Health Report. Het rapport meet het mentaal welzijn in 16 landen, waaronder België met 2.000 bevraagden tussen september en oktober 2022, de eerste studie na de coronapandemie dus. De studie brengt de factoren in kaart waardoor mensen zich al dan niet goed voelen in hun vel, wat de impact is op hun gemoedstoestand, en wat de rol is van de werkgever om te anticiperen en een positieve impact te genereren.

Bijna 25% van de Belgen voelt zich echt goed in zijn vel terwijl het aantal Belgen dat worstelt met zijn mentaal welzijn afneemt tot 11%. Toch zegt 25% last te hebben van een psychische stoornis, evenveel als in 2021. Hoopgevend is dat de cijfers voor België aantonen dat het taboe rond psychische aandoeningen verder afneemt en erop zoek gegaan wordt naar professionele hulp, die men als toegankelijk beschouwt. Belangrijk aandachtspunt blijft dat de leeftijdsgroep 25-34 jaar in België het meest worstelt met zijn mentaal welzijn, en dat ook de groep 18-24 jaar kwetsbaar is.

Belgen voelen zich gelukkiger

Net als de vorige jaren onderscheidt het rapport 4 categorieën van mentaal welzijn:

• Floreren (flourishing): mensen die sterk scoren op het vlak van mentaal welzijn. Voor België is dat 24 % van de ondervraagden.
• Zelfredzaam (getting by): mensen die over het algemeen tevreden zijn, maar niet genoeg om te ‘floreren’. Voor België is dat 38%.
• Blokkeren (languishing): mensen die niet op volle capaciteit functioneren, ongemotiveerd zijn, moeite hebben om te focussen, en een risico lopen op depressie. Voor België is dat 27%.
• Worstelen (struggling): mensen die het emotioneel zwaar hebben en psychosociale stoornissen vertonen. Voor België is dat 11%.

Hieruit blijkt een positieve evolutie tegenover vorig jaar. De Belgen worstelen veel minder met hun mentaal welzijn en de meerderheid van de Belgen lijkt zelfs gelukkig met een tevredenheid over het leven die de internationale cijfers overtreft.

Taboe rond psychische aandoeningen neemt af

25% van de Belgische bevraagden verklaart een psychische stoornis te hebben, evenveel als bij de vorige studie (25%). 3 op 5 personen met een actuele mentale aandoening doet een beroep op een professionele hulpverlener.

30% van de respondenten vindt dat het stigma dat gepaard gaat met het hebben van psychische aandoeningen afneemt (tegenover 22% in 2021).

65% van de Belgen vindt de mentale hulp toegankelijk, tegenover slechts 60% in 2021. 50% zou overwegen om te betalen voor advies, ondersteuning en therapiediensten voor zijn mentaal welzijn als dat nodig is, tegenover slechts 36% in 2021.

Bijna 50% vindt dat de openbare gezondheidszorg tijdig ondersteuning biedt aan mensen met psychische aandoeningen, terwijl vorig jaar slechts 38% het daarmee eens was.

Jongeren en 25-34 jarigen worstelen het meest

Uit de Belgische resultaten van het AXA Mind Health Report blijkt ook dat de jongste leeftijdsgroepen het meest worstelen met mentaal welzijn.

In de leeftijdsgroep 18-24 jaar voelt slechts 1 op 10 van de jongeren zich echt goed in zijn vel. Zowat 12% worstelt met zijn mentaal welzijn. Ze geven zelf aan dat dit komt door de blootstelling aan social media en het gevoel permanent online te ‘moeten’ zijn en te moeten reageren. Zij lopen meer kans om eenzaamheid te ervaren, vertonen een negatieve lichaamsperceptie (46%), en zijn meer bezorgd over de toekomst.

In de leeftijdsgroep 25-34 jaar voelt slechts 1 op 8 zich goed in zijn vel. Zowat 18% worstelt met zijn mentaal welzijn, nog meer dan de jongste leeftijdsgroep. Ook hier wijst de groep zelf naar de impact van hun verslaving aan technologie zowel op het werk als privé, en aan social media, die hoger is dan het nationaal gemiddelde. 40% heeft een negatieve lichaamsperceptie.

De leeftijdsgroep 25-34 jaar blijkt alvast meer sociale druk (verwachtingen van de samenleving) te ervaren (42%) dan de groep 18–24 jaar (38%), daar waar het nationaal gemiddelde 28% is.

“Dat klopt ook met het gegeven dat men in de leeftijd zit waarin ‘het’ allemaal moet gebeuren: carrière maken, samenwonen, een gezin stichten, kinderen opvoeden, investeringen, financiële zorgen of onzekerheid… Het is vaak slopend voor de work-life balance. Het is niet toevallig dat in deze leeftijdsgroep de meeste burn-outs optreden”, zegt Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde KU Leuven.

Beide groepen voelen zich merkelijk vaker eenzamer dan het nationaal gemiddelde. 1 op 4 van de groep 25-34 jaar leeft als single. Maar als het gaat om ‘connectedness’ (het hebben van een sociaal netwerk van mensen die men vertrouwt en waardeert) zien we dat 25- tot 34-jarigen beter scoren dan het nationaal gemiddelde, en dat 18- tot 24-jarigen amper afwijken van de nationale algemene resultaten.

Beide groepen halen ook wel een goede zelfaanvaardingsscore, zonder noemenswaardige verschillen met andere leeftijdsgroepen.

Belangrijke rol van werk en werkgever in mentaal welzijn

Uit de globale cijfers van het Mind Health Report 2023 blijkt dat werknemers 3 maal meer kans hebben om zich goed te voelen als ze op het werk ondersteuning krijgen op het vlak van mentaal welzijn. Men is productiever en beter gewapend om om te gaan met stress en verandering. Gevolg: minder absenteïsme, minder gevaar voor depressie, angstaanvallen, burn-outs of personeelsverloop. Bijna 50% van de Belgische werknemers vindt alvast dat hun werkgever daartoe voldoende inspanningen levert, vergeleken met 37% in 2022.

“Bij AXA hechten wij veel belang aan het Mind Health Report en nemen we bewust acties om het mentaal welzijn op het werk te bevorderen, zoals bijvoorbeeld langdurig afwezigen langzaam terug te integreren in hun werksituatie”, zegt Antoine Boyer de la Giroday, Chief Life & Health Officer AXA Belgium.

Het AXA Mind Health Report is gebaseerd op marktonderzoek door Ipsos in de periode september tot oktober 2022, onder 30.000 mensen tussen 18 en 75 jaar, in 16 landen en gebieden over de hele wereld: België (2.000 bevraagden), Frankrijk, Duitsland, Hongkong, Ierland, Spanje, Zwitserland, Italië, de Filippijnen, Japan, Thailand, Turkije, Mexico, China, UK en de USA.

In dit Mind Health Report wordt de term ‘mentaal welzijn’ gehanteerd. Mentaal welzijn omvat ons emotioneel, psychologisch en sociaal welzijn. Het beïnvloedt hoe we denken, voelen en handelen; het bepaalt ook hoe we reageren op stress, hoe we beslissingen nemen en hoe we met de mensen om ons heen omgaan. De term mentaal welzijn voorkomt ook de misvatting dat geestelijke gezondheid alleen betrekking zou hebben op een ziekte.

Info: https://www.axa.be/nl/pers/2023/belgianhealthreport2023