100-jarige De Ideale Woning als brede woonmaatschappij met vernieuwde organisatie klaar voor de toekomst

Ook na een eeuw blijven de noden op de woonmarkt groot. De vraag naar sociale woningen blijft stijgen. De bestaande woningtypes beantwoorden niet altijd aan de veranderende samenleving. Daarnaast zijn er ook de hoge verwachtingen van de bewoners, de vraag van lokale besturen voor actieve medewerking aan hun lokaal woonbeleid en de groeiende aandacht voor duurzaamheid in al zijn aspecten. Om de dienstverlening nog beter hierop af te stemmen vernieuwt De Ideale Woning, met hoofdzetel in Berchem, de eigen organisatie volop. Dat uit zich onder meer in de lancering van een gloednieuw logo en een nieuwe huisstijl.

De eerste jaren na de start in 1920 ging het snel vooruit met de bouw van liefst 1.333 eengezinswoningen. De crisis van de jaren dertig legde de bouwactiviteit vrijwel stil en de Tweede Wereldoorlog maakte alles nog erger. De eerste tijd na de oorlog moest het patrimonium vooral heropgebouwd worden. Vanaf 1950 ging het nieuwbouwtempo opnieuw fors omhoog. In 1956 werd de 3.000ste woning in gebruik genomen.

Nadien groeide het patrimonium met ongeveer 1.000 woningen elke 10 jaar: 4.000 in 1970, 5.000 in 1979. Een uitschieter was de viering van de 6.000ste woning in 1982. Tegen 2002 had De Ideale Woning 7.000 woningen gebouwd. Op dit moment beheert de maatschappij 6.302 huurwoningen, waarvan 1.658 eengezinswoningen, 4.200 appartementen, 430 kluswoningen (niet verhuurbaar) en 14 commerciële ruimtes. In totaal gaat het om bijna 13.000 bewoners. Naast Antwerpen-centrum en de districten is De Ideale Woning actief in 20 gemeenten in de rand eromheen. De huisvestingsmaatschappij neemt 28,2 % van de totale sociale woonproductie in de provincie Antwerpen voor zijn rekening.

Andere doelgroepen

In het begin richtte De Ideale Woning zich vooral op behoeftige, kroostrijke gezinnen. In de eerste decennia werden daarom vooral eengezinswoningen opgetrokken. Pas later kwamen de appartementsgebouwen, eerst voor alleenstaanden en kleine gezinnen, en daarna deels door de hoge grondprijzen ook voor grotere gezinnen. Vanuit de overtuiging dat een sociale woning zo veel meer is dan alleen een dak boven het hoofd, veranderde de maatschappij in 1956 van naam en werd toen De Ideale Woning.

Met de naamswijziging veranderde de aandacht voor de gezinnen als doelgroep echter niet. Maar door in te spelen op bepaalde evoluties in de samenleving bouwde De Ideale Woning in de jaren nadien ook bejaardenwoningen, aangepaste woningen voor rolstoelpatiënten en startte de huisvestingsmaatschappij een project begeleid wonen op voor mensen met een mentale beperking. Op dit moment behoren de meeste bewoners tot de leeftijdscategorie 50-59 jaar, gevolgd door de categorie 60-69 jaar en in derde instantie de categorie 40-49 jaar. De meeste bewoners zijn alleenstaand.

Grote nood op woonmarkt

“De samenleving evolueert en wat er verwacht wordt van een sociale woningmaatschappij verandert mee. Ook na 100 jaar zien we nog altijd een grote woonnood en de vraag naar sociale huurwoningen blijft stijgen”, onderlijnt directeur Gert Eyckmans van De Ideale Woning. “In 2014 waren er 10.465 gezinnen ingeschreven. In 2019 waren dat er al 16.399. Daarom drijven we onze nieuwbouwinspanningen nog verder op. Samen met de gemeenten als onze partners zijn we goed op weg om overal het bindend sociaal objectief te behalen.”

Tegelijk verbetert De Ideale Woning de kwaliteit van het bestaande patrimonium. Renovatie en vervangingsbouw worden binnen de financiële mogelijkheden gecombineerd met grote inspanningen op het vlak van nieuwbouw. Daarbij gaat heel veel aandacht naar innovatie zoals nieuwe woonvormen (o.a. Senioren Thuis, duurzame wijk met bioboer), duurzaamheid en nieuwe samenwerkingen met partners.

Jaarlijks worden meer dan 400 huurcontracten afgesloten en meer dan 10.000 technische interventies uitgevoerd. De Ideale Woning telt 75 medewerkers en kan een beroep doen op meer dan 110 vrijwilligers. Jaarlijks worden ruim 100 buurtactiviteiten op touw gezet. De woonmaatschappij zette ook 7 buurtlokalen, 78 buurttuinen en 1 bioboerderij op.

Cruciale rol voor regioteams

“In deze veranderende samenleving wil De Ideale Woning haar taken volop ter harte nemen. We vernieuwen dan ook onze eigen organisatie om de dienstverlening voor onze bewoners, kandidaten, lokale besturen en partners nog te verbeteren. Ons werkingsgebied hebben we opgedeeld in 4 regio’s, namelijk Centrum, Noord, Oost en Zuid. De regioteams spelen een cruciale rol in de nieuwe aanpak van onze dienstverlening”, aldus Gert Eyckmans.

“Vanuit ons dagelijks engagement om een warme thuis te bezorgen aan zo veel mogelijk mensen, bouwen we ook verder aan bewonersparticipatie en inspraak. Onze bewoners hebben hoge verwachtingen over de kwaliteit van hun woning, woonomgeving en onze dienstverlening. Ze willen graag betrokken worden bij beslissingen die hun woonsituatie beïnvloeden. De bewonersondersteuners helpen hen vanuit hun eigen expertise maar in een gezamenlijke aanpak door hun aanwezigheid in de wijken, door in dialoog te gaan en de bewoners zo veel mogelijk te betrekken.”

Vlaams regeerakkoord

Door het Vlaams regeerakkoord moet de nieuwe woonmaatschappij tegen 1 januari 2023 een feit zijn. Sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren gaan vanaf dan als één organisatie samenwerken aan de uitbouw van het sociaal woonaanbod. “De Ideale Woning wil hier samen met de SVK’s en lokale besturen een positief project van maken waarin we elkaar versterken om nog beter te kunnen antwoorden op de noden op de woonmarkt”, vertelt tot slot Gert Eyckmans.