Negen signalen waaraan je een bedrijf in moeilijkheden kunt herkennen

Facts & figures

Jaarlijks gaan er gemiddeld zo’n 10.000 Belgische bedrijven failliet (bron: StatBel, het officiële Belgische statistiekbureau). In de eerste jaarhelft van 2019 waren dat er echter al 6.218, een absoluut dieptepunt. Ook in juli en augustus zette deze trend zich door met een opmerkelijke stijging van ruim 16 procent ten opzichte van vorig jaar. Experts wijzen naar de vernieuwde vennootschapswetgeving als boosdoener. Deze bepaalt dat structuren als vzw’s en vrije beroepen nu ook onder de insolventiewet vallen en dus failliet verklaard kunnen worden. Daarnaast hebben strengere straffen voor fraude en de opgedreven jacht op spookbedrijven geleid tot heel wat ontbindingen van ondernemingen.

Signalen om een bedrijf in moeilijkheden te herkennen

Hieronder vind je een aantal belangrijke alarmsignalen waaraan je een bedrijf in moeilijkheden kunt herkennen:

1. Stapelt een bedrijf de verliezen op? Dit betekent dat een bedrijf niet in staat is met zijn inkomsten de kosten te dragen. En dus verlies maakt i.p.v. winst te genereren. De rentabiliteit of winstgevendheid – die je op resultatenrekening vindt – is essentieel voor het voortbestaan van een bedrijf. Één jaar verlies kan gebeuren door een voorziening of uitzonderlijke kost. Wanneer de rendabiliteit al het tweede jaar op rij negatief is: wees dan dubbel op je hoede.
    
2. De rentabiliteit heeft ook zijn effect op het eigen vermogen. Dat is samengesteld uit het kapitaal, de reserves en de overgedragen winsten van de onderneming. Door de opeenstapeling van verliezen, wordt het eigen vermogen almaar kleiner. Het bedrijf heeft dan geen buffer meer. Wanneer het zakt tot minder dan de helft van het bedrijfskapitaal, dan is enige waakzaamheid op haar plaats. Is het eigen vermogen negatief geworden, dan is er nog meer reden tot ongerustheid en zal het bedrijf nog zeer moeilijk krediet krijgen bij banken.
    
3. Naast eigen vermogen is er ook vreemd vermogen. Dat zijn schulden bij de bank of bij andere partijen. De schuldgraad van een bedrijf wordt berekend door het vreemd vermogen te delen door het eigen vermogen. De verhouding dus tussen eigen centen en geleende centen. Als deze verhouding scheef zit, is een bedrijf allicht financieel niet duurzaam. Is de schuldgraad hoger dan 100 procent, dan is het bedrijfskapitaal niet meer voldoende om alle schulden te betalen. Dat is niet houdbaar op lange termijn.
    
4. De liquiditeitsratio geeft aan of een onderneming op korte termijn aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. Dit ratio heeft de verhouding weer tussen vlottende activa (“bezittingen die slechts korte tijd aanwezig zijn binnen het bedrijf”) en de kortlopende schulden (ten hoogste één jaar). Een ratio van 1,5 wordt doorgaans als goed beschouwd, maar wanneer die onder 0,5 zakt, komt de liquiditeitspositie in gevaar. Enige nuance is wel op zijn plaats, gezien een bedrijfsbalans een momentopname is. Wanneer de liquiditeit echter meerdere jaren op rij slecht scoort, dan is dit een alarmsignaal.
    
5. Handelsinformatieverstrekkers berekenen ook betaalscores van ondernemingen, op basis van allerlei informatiebronnen. Deze scores zijn een belangrijke indicatie: bijna 9 procent van alle Belgische bedrijven met een score van minder dan 50 op 100 gingen vorig jaar failliet.
    
6. Een andere indicatie van een nakend faillissement is het niet of niet tijdig publiceren van de jaarrekening. Dit gebeurt om financiële problemen te verdoezelen of omdat de boekhouder niet correct betaald wordt. Bovendien is dit onwettig. Een derde van de bedrijven die hun jaarrekening in de afgelopen twee jaar niet publiceerde, ging uiteindelijk failliet.
    
7. Een zaakvoerder of bestuurder die de afgelopen vijf jaar betrokken was bij een faillissement, betekent eveneens een verhoogd risico. Volgens de statistieken is de kans op een nieuw bankroet 1 op 6. Waakzaamheid is dus geboden. Heeft de rechtbank een insolventiefunctionaris (= voorlopige bewindvoerder) aangesteld die de bevoegdheden van de bedrijfsleiding overneemt? In dat geval stijgt de kans op een effectief faillissement zelfs tot 1 op 3.
    
8. Schulden bij RSZ en de fiscus zijn eveneens een belangrijk alarmsignaal. Dit betekent dat het bedrijf niet kan voldoen aan zijn sociale verplichtingen en lasten. De RSZ dagvaardt weliswaar ook voor zeer minieme bedragen, betwistingen en verjaarde feiten. Even doublechecken is aangewezen.
    
9. Tot slot: cijfers zeggen niet altijd alles. Handige boekhouders en sluwe bedrijfsleiders draaien er soms hun hand niet voor om om deze te manipuleren. Luister daarom ook in de markt of naar collega’s wat hun bevindingen zijn met je stakeholders.

Waar vindt u deze info?

De balansen en resultaatrekeningen van Belgische vennootschappen kunt u opvragen bij de Balanscentrale van de Nationale Bank van België. Bij handelsinformatieverstrekkers of kredietverzekeraars kunt u tegen betaling financiële analyses opvragen van de belangrijkste ondernemingen waarmee u samenwerkt. Via de website CofaScan van Coface kan je kosteloos klanten of prospecten laten analyseren. 

Conclusie

Een bedrijf dat overkop gaat, treft ook zijn omgeving. Als ondernemer maak je beter je huiswerk door (belangrijke) klanten en leveranciers jaarlijks te screenen. Coface kan je ondersteunen bij dit werk en bovendien ook een kredietverzekering aanbieden.

Meer weten? Vul dan snel het contactformulier hieronder in en Coface neemt vrijblijvend contact met je op.

Extra leesvoer:

• Je kmo laten groeien zonder zorgen? Verzeker je tegen onbetaalde facturen!
• Weet met wie je zakendoet: een oplossing voor kmo’s
• Onbetaalde facturen incasseren volgens pay per use-formule