Dirk Wouters, Bank J. Van Breda & C°: “Het gaat om het juiste evenwicht”

Banken zouden het volgens media ondernemers moeilijk maken om aan kredieten te geraken. KMOinsider ging dit polsen bij Dirk Wouters, CEO van dé bank voor ondernemers en vrije beroepen bij uitstek, de meer dan 90 jaar jonge Bank J. Van Breda & C°. (auteur: Dirk Haesevoets)

Pientere antilope

KMOinsider: Uw vader én uw grootvader waren ondernemers met een bedrijf in groothandel van grondstoffen voor bakkerijen. Geen ondernemers-DNA in u?

Dirk Wouters (DW): “Toch wel, ik groeide op in het appartement boven het magazijn. Tussen werk en privé liep er altijd een dunne grens. Ik werkte er twee jaar en leerde er meer over het ondernemingsgebeuren dan een MBA dat zou kunnen. Ik kwam er met alle aspecten in aanraking: financiering, voorraadbeheer…

Toen al had ik een passie voor cijfers. Net als voor de scouts, waar ik me écht kon uitleven in het opzetten van allerlei projecten. Mijn totem was “pientere antilope”. Altijd klaar om de handen uit de mouwen te steken, maar ook om te genieten. Als student aan de univ was dat ook het geval: van de eerste dag van de paasvakantie tot na de examens leefde ik als een monnik. (Fijntjes) Daarna was het wel even uitkijken met het aantal “Bollekes” om de teugels weer te laten vieren.

Bij de scouts kon ik in groep iets groters uitbouwen dan binnen de context van een kmo. Mijn moeder wist dat en duwde me na twee jaar in het bedrijf naar een job elders. Het werd fiscalist bij deze bank. Waarom studies TEW met optie IT? Omdat ik altijd nieuwsgierig ben om nieuwe dingen te verkennen. En IT was net een domein waarvan ik niet zoveel afwist. Ik heb me daarna ook vol overtuiging in fiscaliteit verdiept.”  

Evenwicht

KMOinsider: U kent dus de essentie van ondernemen.

DW: “Eén uitspraak treft me steeds: ‘Zo fijn dat ik van mijn hobby mijn beroep heb kunnen maken!’ Ik hoor het ondernemers en vrije beroepen vaak zeggen. Om telkens weer passie en gedrevenheid in hun ogen te lezen met liefde voor hun vak, elke dag. Een bewuste keuze voor een autonoom leven als zelfstandige, met hart en ziel, maar ongetwijfeld met spanning en kopzorgen. Positieve stress doet professionele ambities nastreven en hard werken. Niets mis mee, maar het is wel belangrijk om een mooi evenwicht tussen het professionele én het persoonlijke pad aan te houden. Anders kan ongezonde stress snel de kop opsteken.

Onze rol en taak als bank? Ervoor zorgen dat ondernemers hun slaap laten voor zo weinig mogelijk financiële beslommeringen en ze helpen de juiste financiële keuzes te maken. Zo kunnen ze zich focussen op wat écht van belang is, met werk én familie als prominente pijlers. We dialogeren ook met de klant, laten hem nadenken over het financiële evenwicht tussen het professionele en het persoonlijke. Een rijke vennootschap met een arme ondernemer of een arme vennootschap met een rijke ondernemer, dat vermijden we liever.”

KMOinsider: Hoe leidt u de bank en uw medewerkers?

DW: “Dit telt voor mij: 

Vertrouwen: een cliënt moet erop kunnen vertrouwen dat onze bank zijn langetermijnbelangen behartigt; Evenwicht: krediet verstrekken zorgt steeds voor wat onzekerheid. We willen absoluut garanderen dat noch ons eigen vermogen, noch het spaargeld van onze klant in gevaar komt. Evenwicht in risico en rendement, dé basisvoorwaarde voor vertrouwen; Integriteit: voor onze medewerkers is eerlijkheid dé belangrijkste waarde. Dat geldt ook voor mij. Het is essentieel om in vertrouwen samen te werken, zo het beste advies te verstrekken en de klant altijd recht in de ogen te kunnen kijken; Overtuiging: beslissen doe je overtuigd, zodat je betrokkenen vervolgens kan overtuigen van je eigen keuze. Sta er voor 100% achter; Bescheidenheid: vooral met daden maak je het verschil. Niet de bank maar onze klant moet centraal staan. Nooit te veel beloven, eerder under-promisen en over-deliveren.

Toegegeven, feedback krijgen van medewerkers is niet evident. Er is schroom om problemen aan te kaarten en mij raad te geven om te verbeteren. Het eerste wat ik dan doe, is hen bedanken, zelfs voor kritiek op mij of mijn beslissing.

Uiteraard is er oog voor stress op de werkvloer. Maar ik geloof in de kracht van autonomie, op basis van vertrouwen in medewerkers, met in het achterhoofd de verantwoordelijkheid om sommigen tegen zichzelf te beschermen. Ik verwacht dat ze tijdens de werkuren volledig ten dienste staan van de klant. De lat ligt erg hoog, maar vakantie is vakantie en tijd om te de-connecteren. Zonder werkmails te bekijken. Wie dat toch doet, wijs ik zélf terecht. Af en toe een time-out is nodig om de batterijen weer op te laden.”

Archimedes

KMOinsider: Wie of wat is uw inspiratie voor die aanpak?

DW: “Netwerken heeft een erg belangrijke functie om zélf geïnspireerd te worden. Zeker mensen die je niet kent of die een ander verhaal hebben, kunnen erg verrijkend zijn. Wederzijdse inspiratie, daar gaat het om. Tweerichtingsverkeer als sleutel tot het échte succes.

Ons project “The SQUARE” past daar perfect in: een ontmoetingsplatform voor onze klanten die vertellen over hun passie en de voldoening uit hun professionele activiteiten. Hun creativiteit, doorzettingsvermogen en geloof in projecten inspireren telkens weer. Ook voor onze klanten levert dat nieuwe inzichten en ideeën op, net als tips en tricks om met elkaar te delen.

Ook boeken zijn een bron van inspiratie.  Zoals ‘eerst begrijpen, dan begrepen worden’ van Stephen Covey, waarin leren luisteren de essentie is. Marcel Van der Avert overtuigt met “Ongeziene resultaten”, over bewust omgaan met ongeschreven regels, essentieel bij het aansturen van elke organisatie. De jongste tijd gaat het bij mij om investeren in langetermijnrelaties: geven dus om pas later terug te krijgen.

Tijdens  het fietsen en het wandelen borrelen ook dingen op. Ik probeer vanuit Mortsel met de fiets te gaan werken. Elke ochtendrit inspireert, weer of geen weer. Door het veelvuldige telewerken is dat nu uiteraard wat minder.

Ik word graag verrast door creatieve ideeën van medewerkers. Zij staan dichter bij het  dagdagelijkse. Als dat gebeurt, is het bijna zoals Archimedes die uit bad springt, “Eureka” roept en poedelnaakt de straat oprent. Mijn directie- en kadercollega’s zijn vertrouwenspersonen, dus bij hen ga ik zeker te rade.”

Kredietuitdagingen

KMOinsider: Banken liggen momenteel onder vuur: vooral zelfstandigen en kmo’s zouden maar moeilijk krediet tegen aanvaardbare voorwaarden krijgen. Terechte kritiek?

DW (denkt na): “Als een bank vandaag deposito’s ontvangt en die moet herplaatsen bij de Nationale Bank tegen negatieve rente, is dat geen rendabel model. Banken hebben er bijgevolg alle belang bij dat hun kredietportefeuille groeit. Er is dus wel degelijk appetijt om krediet te verlenen, een stuk uit noodzaak dus. In december 2020 was er op sectorniveau nog een kredietproductie  van 5 miljard, de helft bij kmo’s en zelfstandigen, de helft bij grotere bedrijven.

De geldkraan staat echter niet massaal open. Een bank verleent krediet met de juiste selectiviteit. We werken immers met deposito’s van klanten die ooit terugbetaald moeten worden. Bij sommige bedrijven gaat het nu om meer dan een liquiditeitsprobleem, de financieringsnood gaat verder dan geen geld op de rekening dus. Soms is er zo’n groot verlies dat de solvabiliteit, het eigen vermogen dus, is aangetast. Eigen vermogen terug versterken is niet onze primaire opgave. Wel klanten helpen en hen de weg wijzen naar instrumenten die de overheid daartoe creëerde, zoals achtergestelde leningen. Het incidentje waarbij een bankier een onderneemster zei om eerst maar eens het spaarboekje van de kinderen te bekijken, is niet de gepaste houding.

Het blijkt ook dat klanten niet naar ons komen om de regerings-“bazooka” van 50 miljard euro, die ook staatswaarborgen kent, aan te spreken. Ze vragen gewoon een krediet. We dienen dan een correcte oplossing -maatwerk dus- voor te stellen. De “bazooka” kan de klant 3,5% rente kosten, terwijl een bankkrediet gemiddeld 1,4% rente kost. Moeten we hen dan naar de “bazooka” leiden voor bijkomende kredieten? Dat is enkel aangewezen als daartoe noodzaak is. Bovendien betaalt de samenleving die staatswaarborgen. Hoe minder men er beroep op doet, hoe beter voor ons allemaal. Begrijp me niet verkeerd: we zijn blij met die extra oplossingsmogelijkheid van de staatswaarborg, want zo wordt het risico – zeker bij bedrijven die al grote schulden hebben - verdeeld tussen bank en overheid. 

Een faillissementengolf zien we nu nog niet. Er waren er zelfs 3.000 minder in 2020 dan in 2019. Iedereen verwacht een “inhaalbeweging”. Maar soms zitten schuldeisers in een situatie waarin ze zich afvragen: ‘Heeft het zin een faillissement uit te lokken in een gedwongen gesloten sector?’ Men wacht dus af, het kan nog wat doorgaan en later zal blijken of het opnieuw goed komt.

Wij benaderen vanuit ons DNA steeds een onderneming op maat, niet vanuit zijn sector. In elke sector zijn er succesvolle ondernemers, bij wie ook nu creativiteit opborrelt om zichzelf  heruit te vinden. Bovendien werken we altijd met ondernemingen en zelfstandigen waar het zakelijke en privé sterk verstrengeld zijn. De vraag hoe dat evenwicht verstandig aan te pakken, heeft met corona alleen maar aan belang gewonnen. Tevens bekijken we hoe het privévermogen gespreid wordt over aandelen, vastgoed, obligaties en zo. Laat zoiets niet aan het toeval over en bepaal zelf uw gezonde mix. Hou vast aan uw keuze. Precies dat leidde tot veel gemoedrust in februari-maart 2020. We hielden toen trouwens contact met onze klanten. Dit maakt dat we er omzeggens geen hebben die schade opliepen omdat ze in paniek hun aandelenportefeuille verkochten. Tijdig nadenken over de lange termijn zorgt voor een goede slaap.”

Financiële gemoedsrust

KMOinsider: Dat is dus uw kernmotto.

DW: “Voor spreiding en evenwicht zorgen in uw vermogen, zakelijk en privé, omdat we nooit weten wat de toekomst brengt. Het is de enige “free lunch” die er is. 

Net in vermogensbegeleiding zit de toegevoegde waarde van onze bank: ondernemers en vrije beroepen begeleiden bij hun vermogensopbouw en hen op een duurzame manier laten beleggen. Dé uitdaging voor hen waarin we een jarenlange expertise hebben opgebouwd.”

Wie is Dirk Wouters?

Van 1990 tot 1992 was hij bestuurder bij het familiebedrijf Wouters nv. Bij Bank J.Van Breda & C° was Wouters van 1993 tot 1995 fiscalist, tot 1998 private banker, tot 2002 sectorverantwoordelijke kmo’s en vanaf 2003 lid van het directiecomité en achtereenvolgens verantwoordelijk voor betalingsverkeer, beleggingen, ALM, kredieten en rapportering. Vanaf 2014  is hij Voorzitter van het Directiecomité. Momenteel is hij Febefin-ondervoorzitter en bestuurder bij Bank Delen.

Hij werd licentiaat TEW aan UFSIA, oriëntatie Informatica en studeerde af in 1993 als Fiscaal Adviseur Belgische Kamer van Rekenplichtigen Antwerpen en in 2001 als Ere-belastingconsulent IAB. 

Wouters liep marathons, houdt van wandelen en van (recreatief) fietsen. Samen met zijn echtgenote op de tandem, gekocht op hun 25ste huwelijksverjaardag. Hij staat bekend als low profile, businesswise gericht en als iemand die ingewikkelde zaken op eenvoudige wijze kan verhelderen. Als familieman houdt hij er een sobere levensstijl op na.

www.bankvanbreda.be en www.thesquare.be