Waste Shipment Regulation verstrengt regels voor uitvoer afval buiten EU

De Europese Raad, de Commissie en het Parlement bereikten in november 2023 een akkoord over de uitvoer van afval buiten de Europese Unie. De verordening, ook bekend als de Waste Shipment Regulation, zou in werking treden in de eerste helft van 2025. Ze verstrengt de regels voor de uitvoer van afval buiten de Europese Unie, in het bijzonder voor kunststofafval.

Valipac trekt aan de alarmbel. De Waste Shipment Regulation verbiedt vanaf 2028 alle export van kunststofafval naar niet OESO-landen. Denk aan landen zoals Vietnam, Thailand, Maleisië en Indonesië. We moeten anticiperen op deze nieuwe regelgeving. Zo niet dreigt de inzamel- en recyclagemarkt van kunststof verpakkingsafval zowel in België als in Europa een duikvlucht te nemen.

De situatie in ons land

In België bedraagt de productie van bedrijfsmatig kunststof verpakkingsafval 100.000 ton per jaar. Van de 60.000 ton die we daarvan inzamelen voor verwerking, gaat 40% voor recyclage naar gebieden buiten de OESO-zone. Vanaf 2028 moeten we jaarlijks voor zo’n 24.000 ton een afzetmarkt in onze contreien vinden. Daar bovenop komen er andere kunststoffen, zoals landbouwfolies, maar geen huishoudelijk plastic afval (in België en in de buurlanden gesorteerd en gerecycleerd onder toezicht van Fost Plus). Tot op heden zette België met het Valipac-systeem als enige lidstaat een uitgebreide producentenverantwoordelijkheid op. Zo slaagden we erin de eindbestemmingen van het Belgisch bedrijfsmatig verpakkingsafval in kaart te brengen en na te gaan wat er met dit afval gebeurt.

Een goed initiatief, maar wel laat

Onder strikte voorwaarden kunnen niet OESO-landen vanaf 2030 opnieuw in aanmerking komen voor export. Ze moeten dan wel voorrang geven aan de inzameling en verwerking van hun eigen plastic afval. In principe zal dat noch in de nabije toekomst, noch binnen de komende zeven jaar gebeuren. Verder voorziet de toekomstige Packaging and Packaging Waste Regulation de verplichting dat bedrijfsmatige verpakkingen tegen 2030 35% gerecycleerd materiaal bevatten. Tegen 2040 stijgt dit percentage tot 65%. Dit is positief, maar komt wel laat.

Kanttekeningen bij de Waste Shipment Regulation

Europese bedrijven die verpakkingen gebruiken, hebben vaak nog bedenkingen bij de kwaliteit, en het ontwerp van gerecycleerde plastics in vergelijking met virgin grondstoffen. Net daarom is de vraag naar gerecycleerd plastic, ook voor verpakkingen, vrij beperkt in Europa. Het stimuleren van de recyclagecapaciteit in België en in Europa moet eveneens beter. Om een circulaire waardeketen te creëren en recyclage in Europa aan te moedigen, moet de industrie massaal investeren in het gebruik van gerecycleerde materialen. Dit vereist een nauwe samenwerking tussen de organisaties voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid in de verschillende landen. Daarnaast zijn er belangrijke investeringen nodig in de ontwikkeling van recyclagefaciliteiten binnen de Europese Unie.

Initiatieven van Valipac

Een mentaliteitsverandering in de bedrijven dringt zich op. We moeten hen overtuigen om bedrijfsmatige kunststof verpakkingen met gerecycleerd materiaal te gebruiken. Valipac zette al een aantal stappen met het online platform myRecycledcontent.be. Daar kunnen leveranciers van kunststof verpakkingen met gerecycleerd materiaal en professionele gebruikers elkaar ontmoeten. Er zal evenwel meer nodig zijn om te anticiperen op de Waste Shipment Regulation. We moeten nu actie ondernemen om de capaciteit in onze regio’s onmiddellijk te verhogen en lokale afzetmogelijkheden te ontwikkelen.

Valipac wijst op het belang om de vraag naar en de afzetmarkt voor gerecycleerd kunststof, aan te moedigen. Zo niet dreigen de nieuwe regels de vooruitgang naar een circulaire economie op korte termijn in gevaar te brengen. Meer weten? Neem gerust contact met ons op. Of reageer via het formulier hieronder.