Wat is design thinking?

Design thinking, een creatieve manier om naar innovatie te kijken

Om een antwoord te kunnen bieden aan een volatiele en onvoorspelbare markt, moeten organisaties hun strategie voortdurend toetsen aan de realiteit en onmiddellijk kunnen bijsturen. Design thinking is een denkpatroon om te innoveren, waarbij men in samenwerking met alle betrokkenen iteratief zoekt naar een evenwicht tussen de noden van betrokkenen, de technische mogelijkheden en het economisch leefbare. 

Design thinking is niet enkel toepasbaar voor het ontwikkelen van producten, maar ook voor het ontwerpen van diensten, heroriënteren van processen, ontwikkelen van nieuwe organisatiemodellen en strategieën. Design thinking is toepasbaar binnen elke organisatie, groot of klein, en zowel voor eenvoudige als complexe uitdagingen kan je ermee aan de slag.

Geen tool, maar een mindset

Design thinking leert je op een andere manier denken en handelen. Het is dus geen tool, maar een mindset die je op een creatieve manier en met een open blik laat kijken naar innovatie. Onderstaand model is een leidraad om het proces te faciliteren. 

Hoe werkt design thinking: 5 concrete stappen

Design thinking is geen lineair proces dat je vastpint in tijd. Je kan dus op elk moment het stappenplan onderbreken en terugkeren naar een vroegere fase. Wanneer blijkt dat je oplossing niet beantwoordt aan de noden van je ‘klant’, kan je snel bijsturen door nieuwe doelgroepen te gaan observeren. Om toch structuur te bieden en de verankering van een innovatieve mindset te faciliteren, maken we gebruik van vijf verschillende fasen.

1. Inleving en observatie

Krijg empathie met je klanten/medewerkers. Breng je doelgroepen tot leven door ze een identiteit te geven (persona) en hun behoeftes en belevingswereld in kaart te brengen. Heb je meerdere doelgroepen, dan maak je meerdere persona’s. 

2. Definieer het vraagstuk/probleem/behoefte

In deze fase wordt de informatie van fase 1 grondig geanalyseerd. Zet je persona centraal bij het definiëren van de behoefte om het perfecte uitgangspunt te hebben voor je innovatie-traject. Formuleer deze behoefte als een open vraag, bv “hoe zorgen we ervoor dat “Linda” (persona die de leveranciers van product X vertegenwoordigt) een unieke ervaring krijgt, zodat ze ons kan aanbevelen als top leverancier van product X.

3. Brainstorm

Brainstormen gebeurt in 2 fases: eerst divergentie, daarna pas convergentie.

In de divergerende fase is het belangrijk dat er zoveel mogelijk ideeën worden gegenereerd. 

In de convergerende fase ga je van een veelheid van ideeën naar enkele ideeën die je verder zal uitwerken. 

4. Prototype

Een prototype is een vertaling van je oplossing naar een vereenvoudigd model/concept. Het doel van deze fase is dat je een testversie ontwikkelt die je kan voorleggen aan je doelgroep. Een prototype hoeft niet duur te zijn in ontwikkeling. Het is een tijdelijk iets, dat al naargelang de complexiteit van het eindproduct wellicht niet zal herbruikt worden. Als je een webshop hebt en je wil de klanten een betere surfervaring bezorgen, kan je dit eerst in een prototype (mock-up) ontwikkelen, zodat je klant een tastbaar iets heeft om te testen.

5. Test

De beste manier om te testen is om te observeren hoe het prototype wordt ervaren. Door het prototype in de handen van je doelpubliek te geven en ze er actief mee aan de slag te laten gaan, zal je snel merken hoe je idee kan bijgestuurd worden. Zelfs in deze fase is het mogelijk dat nieuwe behoeften aan het licht komen en gekende noden duidelijker worden. Dit alles zal leiden tot nieuwe iteraties, tot we zeker zijn dat de geboden oplossing wel degelijk beantwoordt aan de behoefte van de medewerker.

Wat maakt van design thinking een succes?

Medewerker staat centraal

Wanneer we in de huid van de medewerker kruipen, ontdekken we snel waar en waarom er frustraties ontstaan. Door de medewerkers te observeren, kunnen we hun noden in kaart brengen.

Co-creatie

Alleen ga je sneller, in team ga je verder. Om tot de beste oplossingen te komen werk je samen in multidisciplinaire teams, die de organisatorische silo’s doorbreken. Door deze aanpak zorg je ervoor dat elk vraagstuk breed en vanuit verschillende invalshoeken wordt benaderd. 

Tastbaar

Het observeren van hoe medewerkers omgaan met een tastbaar prototype is veel leerrijker dan oeverloze discussies over abstracte vraagstukken.

Iteratief

Iteraties in je proces zorgen voor voortschrijdend inzicht en door terug te keren op je stappen boek je betere resultaten die nauwer aansluiten bij de geformuleerde behoeften.

Holistisch

Het inzetten van een holistische aanpak zorgt ervoor dat innoveren vanuit verschillende invalshoeken benaderd wordt.  Innoveren gebeurt niet vanuit een ivoren toren, maar is een inclusief proces waarbij iedereen vanuit zijn discipline over innovatie gaat nadenken.

Kortom, wat design thinking zo krachtig maakt is de menselijke kant van het verhaal.  Tijd dus om deze nieuwe inzichten te integreren in jouw verhaal en een nieuwe koers te varen, samen met je klanten en je medewerkers.

Dit artikel werd aangereikt door Anita Dierckx, anita@innovita.be - www.innovita.be