Ondernemen in Brussel duurder dan ooit: Unizo pleit voor structurele steunmaatregelen voor kmo’s

Uit het recent gepubliceerde kmo-rapport van Unizo, GraydonCreditsafe en UCM blijkt dat 2023 een recordjaar was voor het aantal ondernemers in België, ook in Brussel. Deze positieve evolutie kent echter een keerzijde: een schokbestendigheidstest van GraydonCreditsafe toont aan dat meer dan een vijfde van de kmo’s geen financiële buffer heeft om onverwachte kostenstijgingen op te vangen, laat staan om noodzakelijke investeringen te doen. Unizo pleit daarom voor structurele maatregelen en een kmo-vriendelijk beleid op Brussels niveau.

Groeiend aantal kmo’s In 2023 telde België ongeveer 1,33 miljoen kmo’s, een stijging van 29,7% ten opzichte van tien jaar geleden. Deze groei is echter niet gelijk verdeeld over het land. In Brussel steeg het aantal kmo’s in dezelfde periode met slechts 13,3%, aanzienlijk minder dan het nationale gemiddelde. Met 136.604 kmo’s vertegenwoordigt Brussel momenteel 10% van het totale aantal Belgische kmo’s.

Dynamisch ondernemerschap in Brussel Brusselse kmo’s kenmerken zich door een jonge bedrijfsstructuur: 28,1% bestaat minder dan vijf jaar, en bijna de helft is jonger dan tien jaar. Dit wijst op een dynamisch en ondernemend klimaat in de hoofdstad. De meeste kmo’s zijn actief in de dienstensector (38,5%), gevolgd door de bouwsector (10,8%) en de detailhandel (7,6%). Toch staan sommige sectoren onder druk. De horeca (5,1%) en transportsector (3,6%) ervaren extra moeilijkheden door aanhoudende kostenstijgingen.

Financiële druk neemt toe Brusselse kmo’s worden geconfronteerd met stijgende loonkosten, energieprijzen en rentetarieven. De loonkosten stegen de afgelopen drie jaar met 15,8%, terwijl de rentetarieven verdubbelden. Hoewel de grootste energieschok achter de rug is, blijven de gevolgen voelbaar: een gemiddelde kmo betaalt vandaag nog steeds dubbel zoveel voor aardgas als in 2020.

“In Brussel is ondernemen duurder dan ooit, wat leidt tot toenemende financiële druk,” zegt Julie Huntz, adviseur bij Unizo. “Steeds meer kmo’s zien zich genoodzaakt te besparen, zowel op investeringen als op het aanbod van goederen en diensten, en zelfs op personeel. Dit is een verontrustende trend. Een kmo-vriendelijk beleid dat investeringen stimuleert en administratieve lasten verlaagt, is essentieel.”

Kmo-vriendelijk beleid noodzakelijk Unizo roept zowel de Brusselse als de federale regering op om werk te maken van een doeltreffend kmo-beleid.

“Ten eerste is een volledig bevoegde regering nodig die zich inzet voor administratieve vereenvoudiging en een efficiënter vergunningsbeleid,” stelt Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van Unizo. “Ondernemers moeten zich kunnen focussen op de kernactiviteiten van hun bedrijf.”

Daarnaast pleit Unizo voor meer stimulansen en hefbomen om investeringen te bevorderen. De huidige groene en digitale transitie vraagt om een krachtig investeringsklimaat. Unizo verwacht dat de hervormde investeringsaftrek behouden blijft of zelfs wordt versterkt, met een specifieke focus op kmo’s. Vooral de verhoogde aftrek voor groene investeringen is cruciaal om kmo’s te ondersteunen bij hun bijdrage aan de klimaattransitie. Aangezien regionale ondersteuning beperkt blijft door het uitblijven van een Brusselse regering en onzekerheid rond de toekomst van de Renolution-premies, raadt Unizo de toekomstige Brusselse regering aan om betaalbare achtergestelde leningen te voorzien voor kmo’s die investeren in duurzaamheid.

Aanpak loonkosten Unizo benadrukt ook de urgentie van de loonkostenproblematiek. “Hoewel het voor velen onbespreekbaar is, is het duidelijk dat het systeem van automatische loonindexering op termijn onhoudbaar is. We vragen de onderhandelaars om open te staan voor alternatieven,” zegt Danny Van Assche. “Een duurzaamheidsindex, waarbij fossiele brandstofprijzen buiten beschouwing blijven en elektriciteitscontracten correct worden verrekend, zou een belangrijke stap vooruit zijn. Bedrijven die kunnen aantonen dat ze de indexatie financieel niet aankunnen, moeten de mogelijkheid krijgen om te kiezen voor een opt-out.”

Versterking financiële veerkracht Uit de analyse van GraydonCreditsafe blijkt dat 12,6% van de Brusselse kmo’s financieel ongezond is, terwijl slechts 39,2% over voldoende reserves beschikt om toekomstige schokken op te vangen. Dit onderstreept de noodzaak van gerichte maatregelen om de financiële veerkracht van kmo’s te versterken. Unizo pleit er dan ook voor dat overheden en overheidsbedrijven facturen van kmo’s binnen de wettelijke betalingstermijn van 30 dagen voldoen om hun cashflow te ondersteunen. Daarnaast moeten kmo’s aangemoedigd worden om gezamenlijke energiecontracten af te sluiten om schaalvoordelen te benutten, en moeten er goedkope achtergestelde leningen beschikbaar komen voor kmo’s die investeren in duurzaamheid.

Unizo zet zich verder in voor financiële begeleiding en adviesverlening aan Brusselse kmo’s. Met steun van de Brusselse regering biedt Unizo laagdrempelig financieel advies aan ondernemers in de hoofdstad.