Kan je een zieke werknemer ontslaan?

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, geniet de zieke werknemer geen wettelijke bescherming tegen ontslag. Een arbeidsovereenkomst kan tijdens de periode van arbeidsongeschiktheid (al dan niet gerechtvaardigd met een medisch attest) beëindigd worden. Indien er een geldige ontslagreden voorhanden is, kan u de arbeidsovereenkomst beëindigen. U kan dit doen door betekening van een opzeggingstermijn (die wel pas begint te lopen na het einde van de schorsing) of door betaling van een verbrekingsvergoeding.

U kan in principe de ziekte niet als ontslagreden inroepen. Ziekte kan eventueel wel een geldige ontslagreden uitmaken wanneer dit de organisatie van het werk onmogelijk maakt. Doet u dit toch, dan riskeert u aan uw arbeider een vergoeding wegens willekeurig ontslag te moeten betalen. Deze vergoeding stemt overeen met het loon voor 6 maanden en komt bovenop de opzeggingsvergoeding. Een bediende kan in dergelijk geval, bovenop de verbrekingsvergoeding, een schadevergoeding eisen wegens misbruik van ontslagrecht.

Arbeiders: opgelet voor willekeurig ontslag!

Wat is willekeurig ontslag? Men spreekt van een willekeurig ontslag wanneer het gaat om een ontslag van: een werkman, die aangenomen is voor onbepaalde tijd, om redenen die geen verband houden met de geschiktheid of het gedrag van de werkman, of om redenen die niet berusten op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of de dienst.

Er wordt vermoed dat het ontslag willekeurig is. M.a.w.: als u een arbeider ontslaat, zal u moeten bewijzen dat het ontslag niet willekeurig is. Slaagt u niet in dit bewijs, dan riskeert u een vergoeding te moeten betalen aan de arbeider die overeenstemt met 6 maanden loon.

Hoe kan u zich tegen het betalen van zo’n vergoeding beveiligen? Dit kan door te zorgen dat u goede redenen heeft voor het ontslag die los staan van de ziekte. Bovendien moet u van deze redenen ook harde bewijzen hebben. Het is dan ook van groot belang om voorafgaand aan het ontslag een stevig dossier samen te stellen, met daarin bv. aanmaningen, evaluatieverslagen ondertekend voor ontvangst door de arbeider.

Voorbeeld van niet-willekeurig ontslag. Tijdens een ziekteperiode komt aan het licht dat de werknemer gestolen heeft => er kan een ontslag gegeven worden tijdens de ziekte omwille van deze feiten, al is dit tijdens een ziekteperiode dat het ontslag gegeven wordt.

Bedienden: in principe geen probleem

In tegenstelling tot de wettelijke regeling voor de arbeiders, moet de bediende die beweert het slachtoffer te zijn van misbruik van ontslagrecht, zelf het bewijs hiervan leveren. Het aantal uitspraken over rechtsmisbruik is minimaal. Een ontslag van een bediende, die minder dan 6 maanden ziek is, is mogelijk tenzij in flagrante gevallen van misbruik.

Voorbeeld van misbruik van ontslagrecht:  Een bediende is af en toe ziek. De werkgever ontslaat de werknemer en verzendt in het ganse bedrijf een mail die stelt dat de werknemer een grote luiaard en profiteur is en waarin zijn hele privéleven uit de doeken wordt gedaan.

Ontslag na meer dan 6 maanden ziekte

Als de arbeider of bediende langer dan 6 maanden ononderbroken ziek is, kan u de arbeidsovereenkomst beëindigen ‘wegens de ziekte’. Dan kan m.a.w. de ziekte als ontslagreden worden ingeroepen zonder enig gevaar en kan dit ook zo op het formulier C4 vermeld worden.
U kan dit doen door betekening van een opzeggingstermijn (die maar begint te lopen bij het eind van de schorsing) of door betaling van een verbrekingsvergoeding.

Is een bediende zes maanden ononderbroken arbeidsongeschikt dan kan bij de verbreking van de arbeidsovereenkomst de opzeggingsvergoeding worden verminderd met de sommen die al aan de betrokken werknemer zijn betaald sinds het begin van diens arbeidsongeschiktheid (bv. gewaarborgd maandloon). Deze mogelijkheid bestaat niet bij de verbreking van het contract van een arbeider.

Ontslag van een bediende tijdens de proef of met een contract van bepaalde duur/bepaald werk van
minder dan 3 maanden

Artikel 79 van de Arbeidsovereenkomstenwet laat de werkgever toe om de arbeidsovereenkomst zonder vooropzeg noch opzeggingsvergoeding te beëindigen wanneer:

Het een bediende betreft (dit geldt niet voor arbeiders), tijdens proef of bij een contract bepaalde duur of bepaald werk 3 maanden, meer dan 7 dagen effectieve arbeidsongeschiktheid wegens ziekte (dus ten vroegste vanaf de 8ste dag). De werkgever dient in het bezit te zijn van een medisch attest van meer dan 7 dagen (bewijs).

Bemerking:

Indien de werknemer definitief ongeschikt is om het overeengekomen werk uit te voeren, kan u de arbeidsovereenkomst als automatisch ontbonden beschouwen, zonder opzegging of vergoeding, en dit op grond van overmacht. In dergelijk geval mag er geen enkele betwisting bestaan over de gezondheidstoestand van de werknemer. Die gezondheidstoestand moet daarom worden gestaafd aan de hand van een niet tegengesproken advies van de arbeidsgeneesheer.

Katrien Depuydt
Legal Expert HDP